Περιορίζοντας τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, χάνουμε την επαφή με την πραγματικότητα
Παρότι η διακοπή του καπνίσματος και η πρόληψη παραμένουν οι δύο αποτελεσματικότερες και οικονομικά αποδοτικότερες παρεμβάσεις στην ιατρική, η χρήση εναλλακτικών προϊόντων μειωμένου κινδύνου θα πρέπει να ενθαρρύνεται, πέρα από τα παραδοσιακά μέτρα της διακοπής του τσιγάρου και της πρόληψης του καπνίσματος.
Αυτό τονίστηκε μεταξύ άλλων στο “6ο Επιστημονικό Συνέδριο για τη Μείωση της Βλάβης από το Κάπνισμα”, του οποίου ένας εκ των ομιλητών ήταν και ο Δρ Κωνσταντίνος Φαρσαλινός.
Ο Έλληνας που ηγείται διεθνώς επιστημονικών πορισμάτων για το ηλεκτρονικό τσιγάρο, καθηγητής-ερευνητής, Δρ Κ. Φαρσαλινός, σε συνέντευξη του, τόνισε πως περισσότερο από 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι καπνίζουν παγκοσμίως και περισσότεροι από 7 εκατομμύρια χάνουν τη ζωή τους από τις επιπτώσεις της καπνιστικής συνήθειας, επομένως έφθασε η ώρα να αφήσουμε την επιστήμη να καθοδηγήσει την πολιτική και το ρυθμιστικό πλαίσιο κατά του καπνίσματος.
Αναφέρθηκε επίσης στην απομυθοποίηση ορισμένων παράδοξων και αντιεπιστημονικών φιλολογιών που ακούγονται και διαδίδονται παγκοσμίως σε σχέση με το ηλεκτρονικό τσιγάρο και τη σύγκριση των επιπτώσεων που επιφέρει στην υγεία των ανθρώπων σε σχέση με το συμβατικό. Πρόκειται για ένα από τα ελάχιστα θέματα για τα οποία υπάρχει διχογνωμία -άδικη κατά τη γνώμη του- στην επιστημονική κοινότητα.
Τι πιστεύεται ότι χρειάζεται ώστε να αναδειχθούν τα οφέλη από τη μείωση της βλάβης από τον καπνό;
Το πρόβλημα ξεκινάει από την εξίσωση του καπνίσματος με τη χρήση ηλεκτρονικού τσιγάρου η οποία είναι επιστημονικά ατεκμηρίωτη, παραπλανητική και επιζήμια για την υγεία των καπνιστών, οι οποίοι τελικά θεωρούν πως τα συμβατικά και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα είναι το ίδιο βλαβερά.
Κατά συνέπεια, αποτρέπονται και αποθαρρύνονται από τη χρήση ενός σημαντικά λιγότερου βλαπτικού εναλλακτικού προϊόντος που θα ελαττώσει τις επιπτώσεις στην υγεία τους με άμεσα οφέλη. Όλο αυτό οφείλεται στην παραπληροφόρηση η οποία έχει οδηγήσει πολύ κόσμο να θεωρεί ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι το ίδιο βλαπτικό ή χειρότερο ακόμα από το κάπνισμα, και αυτό είναι εντελώς παράδοξο καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που το πιστεύουν αυτό αυξάνεται! Και σε όλο αυτό, φταίνε οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές και οι λανθασμένες πολιτικές γύρω από το θέμα. Άρα αυτό που χρειάζεται, είναι το ζήτημα χρήσης εναλλακτικών προϊόντων καπνού να αντιμετωπιστεί από τα κέντρα λήψης αποφάσεων με τη δέουσα σοβαρότητα, δεδομένης και της κρισιμότητάς του.
Τι εννοούμε όταν λέμε εναλλακτικά προϊόντα καπνού;
Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες μη καιόμενων εναλλακτικών προϊόντων, αλλά τα πιο διαδεδομένα είναι τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού (Heated Tobacco Products – HTP). Το κοινό χαρακτηριστικό των προϊόντων αυτών είναι ότι παρέχουν νικοτίνη χωρίς καύση. Τα HTPs, για παράδειγμα, θερμαίνουν τον καπνό χωρίς να τον καίνε και κατά συνέπεια παρατηρείται σημαντική μείωση του επιπέδου των τοξικών ουσιών, σε σύγκριση με τον καπνό του τσιγάρου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των καρκινογόνων και καρδιαγγειακών τοξικών ουσιών που βρίσκονται στον καπνό του τσιγάρου παράγονται από την καύση του καπνού.
Τι απαντάτε στην αβεβαιότητα που προκύπτει λόγω του ότι δεν υπάρχουν μακροχρόνιες έρευνες για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού;
H απουσία μακροχρόνιων ερευνών για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού, δεν αποτελεί αιτία για περιορισμό τους. Σε πολλά φάρμακα δεν απαιτούνται μακροχρόνιες έρευνες για τη διάθεσή τους στην αγορά. Αλλοίμονο αν έπρεπε να περιμένουμε δεκαετίες για να λανσαριστεί ένα προϊόν το οποίο όπως δείχνουν ακράδαντα όλα τα μέχρι στιγμής στοιχεία ωφελεί τη δημόσια υγεία. Μην ξεχνάτε ότι το κάπνισμα σκοτώνει κάθε μέρα κόσμο.
Πως βλέπεται τις προσπάθειες που γίνονται από κάποιες μεγάλες καπνοβιομηχανίες για στροφή προς τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού;
Οι καπνοβιομηχανίες δεν είναι ένας κλάδος ο οποίος πρέπει να εμπιστευόμαστε. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να τις αποκλείσουμε και από την συζήτηση για τη λύση του προβλήματος, διότι θέλοντας και μη, τέτοιου είδους προϊόντα δεν θα τα φτιάξει ένας εθνικός οργανισμός, ούτε ένας οργανισμός δημόσιας υγείας. Θα πρέπει να τα φτιάξουν αυτές οι εταιρείες, και ενώ είναι θετικό και θα πρέπει να ενθαρρύνουμε αυτές τις καπνοβιομηχανίες να φύγουν όσο πιο γρήγορα από το συμβατικό τσιγάρο, και να επενδύσουν και να αναπτύξουν νέα εναλλακτικά προϊόντα, οι ρυθμιστικές αρχές όπως ανέφερα και πιο πάνω με κάποιες αποφάσεις τους αποτελούν τροχοπέδη προς την κατεύθυνση αυτή.
Προσωπικά διαφωνώ στον αποκλεισμό τους από επιστημονικά δεδομένα, γιατί αυτού του είδους η λογοκρισία δεν έχει θέση στον 21 αιώνα, ειδικότερα όταν αυτές οι εταιρείες επενδύουν αρκετά στον τομέα της έρευνας και καινοτομίας.
Πόσο ασφαλές είναι το ηλεκτρονικό τσιγάρο;
Αρχικά επιτρέψτε μου να σας πω με απόλυτη βεβαιότητα ότι δεν υπάρχει λόγος ένας μη καπνιστής να ξεκινήσει το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Όμως, θα πρέπει να αναδεικνύεται ότι μόνο οφέλη και τεράστιο περιορισμό κινδύνων έχει ο καπνιστής που θα στραφεί σε αυτό.
Επίσης επιτρέψτε μου να πω ότι γνωρίζουμε αρκετά για να πάρουμε συγκεκριμένες αποφάσεις. Θεωρώ ότι μετά από δέκα χρόνια εκτεταμένης έρευνας θα ήταν παράδοξο να μην είμαστε σε θέση να δώσουμε κάποιες βασικές οδηγίες στους καπνιστές και να δώσουμε και μια καθοδήγηση στις νομοθετικές αρχές για το πώς πρέπει να νομοθετούν το προϊόν.
Απαντώντας στο ερώτημα σας λοιπόν, ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι τα νικοτινούχα σκευάσματα που χρησιμοποιεί κάποιος ως υποκατάστατο του καπνίσματος. Η νικοτίνη δεν έχει σκοτώσει ποτέ κανέναν καπνιστή, κι όπως έχει ειπωθεί, οι άνθρωποι καπνίζουν για τη νικοτίνη, αλλά πεθαίνουν από την πίσσα. Άρα τα νοσήματα που σχετίζονται με το κάπνισμα οφείλονται στον καπνό και όχι στη νικοτίνη, και η χρήση προϊόντων νικοτίνης χωρίς καύση είναι πιο ασφαλής.
Επίσης στο συμπέρασμα στο οποίο έχω καταλήξει μέσα από μια σειρά μελετών, είναι το ίδιο με του Οργανισμού Δημόσιας Υγείας της Αγγλίας, ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι κατά 95% ασφαλέστερο από το συμβατικό κάπνισμα. Γνωρίζοντας τι περιέχει ο καπνός, δηλαδή πάνω από 7.000 τοξικές ουσίες, από τις οποίες η πλειονότητα απουσιάζει από το ηλεκτρονικό τσιγάρο, ενώ και όσες υπάρχουν, στις μετρήσεις μας βγαίνουν από δεκάδες έως χιλιάδες φορές μικρότερες από ότι στο συμβατικό τσιγάρο. Με βάση αυτά τα στοιχεία και αναγνωρίζοντας ότι δεν έχουμε στη διάθεσή μας μακροχρόνιες έρευνες, μπορούμε να πούμε ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι ίσως και περισσότερο από 95% πιο ασφαλές από το συμβατικό.
Στην ομιλία σας στα πλαίσια του συνεδρίου μιλήσατε για σκάνδαλο στη δημόσια υγεία. Παρακαλώ σχολιάστε.
Δυστυχώς, σήμερα οι πολιτικοί αποφασίζουν ότι κάτι είναι κακό για την υγεία και στη συνέχεια ψάχνουμε να βρούμε δεδομένα για να το υποστηρίξουμε. Βλέπουμε συχνά ακόμη να παρουσιάζονται επιλεκτικά δεδομένα, που υποστηρίζουν την κατεστημένη πολιτική αντίληψη ή να διαστρεβλώνονται καίρια επιστημονικά συμπεράσματα σε βάρος των εναλλακτικών προϊόντων.
Για παράδειγμα, οι συστάσεις της Ε.Ε. συντάχθηκαν από επιστήμονες που δεν έχουν εργαστεί ποτέ πάνω στον καπνό. Δεν είναι τυχαίο ότι όσον αφορά τους καρδιαγγειακούς κινδύνους της νικοτίνης έγινε επιλεκτική αναφορά κάποιων δεδομένων, χωρίς να υπάρξει αναφορά σε πληθώρα δεδομένων που δείχνουν ότι δεν υπάρχει κίνδυνος.
Σήμερα, η Σουηδία είναι η μοναδική χώρα στην Ε.Ε. και στον κόσμο που έχει πετύχει το στόχο να καταστεί Free From Smoke. Η χώρα έχει πλέον το μισό ποσοστό θανάτων από καρδιαγγειακά ή καρκίνο σε σχέση με άλλες χώρες της Ευρώπης.
Έχουμε το πιο καλό παράδειγμα λοιπόν με δεδομένα πραγματικού κόσμου, που αποδεικνύει την αξία της πολιτικής μείωσης της βλάβης και η Ε.Ε. προχώρησε στην απαγόρευση του snus (προϊόν καπνού). Πρόκειται για σκάνδαλο στη δημόσια υγεία. Την ώρα, που ο αμερικανικός οργανισμός φαρμάκων και τροφίμων (FDA) έδωσε έγκριση στο snus με ισχυρισμό ότι είναι προϊόν μειωμένου κινδύνου.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και οι αρχές συχνά υποστηρίζουν ότι δεν έχουμε επαρκή δεδομένα για νέα εναλλακτικά προϊόντα και γι’ αυτό πρέπει να τα απαγορεύσουμε. Όμως, αν τα απαγορεύσουμε, τότε πως θα αποκτήσουμε επαρκή δεδομένα; Πρόκειται για στείρο δογματισμό, που δεν βασίζεται στην επιστήμη.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ: O Κωνσταντίνος Φαρσαλινός, είναι καρδιολόγος και ερευνητής στο Κέντρο Καρδιοχειρουργικής Ωνάσειο στην Αθήνα, στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Πατρών και στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας της Ελλάδας. Ειδικεύεται στην ηχοκαρδιογραφία και στην έρευνα για τον περιορισμό του καπνίσματος. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 75 μελέτες σε διεθνή επιστημονικά επιστημονικά περιοδικά σχετικά με το κάπνισμα, τη μείωση της βλάβης του καπνίσματος και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα.
Πηγη; eurokerdos
