ΦΩΤΟ/ΚΕΙΜΕΝΟ: Αγγέλα Κωμοδρόμου
Γέννημα θρέμμα της Λευκωσίας και λάτρης της Παλιάς Πόλης. Της Παλιάς πόλης της ελεύθερης Λευκωσίας που γνώρισα μεγαλώνοντας, μιας πόλης πλούσιας σε ιστορία και πολιτισμό. Την κατεχόμενη Λευκωσία, ομολογώ ότι δεν είχα ποτέ την περιέργεια ούτε να πάω, ούτε να εξερευνήσω. Και όμως η πρόσκληση του Amyth of Nicosia για μια ξενάγηση από την Άννα Μαραγκού στην ελεύθερη και κατεχόμενη Λευκωσία, δεν πέρασε απαρατήρητη.
Ναι θα συμμετάσχω, ήταν η απάντηση μου, μιας και το όνομα της Άννας Μαραγκού από μόνο του λέει πολλά. Γνωστή ιστορικός, αρχαιολόγος και συγγραφέας που γνωρίζει τόσα πολλά για το πολύπαθο νησί μας και καταγράφει την ιστορία μέσα από ιστορίες.
Και μια τέτοια ξενάγηση μαζί της στην Λευκωσία, της πόλης που έχει αγαπήσει, μιας πόλης που έχει ακόμα πολλές πληγές να επουλώσει από το πρόσφατο παρελθόν της, αλλά και οι κάτοικοί της να ανακαλύψουν, δεν είναι για να την χάσεις.
Σημείο εκκίνησης το ξενοδοχείο Amyth of Nicosia του Ομίλου Thanos Hotels & Resorts. Το ξενοδοχείο βρίσκεται στην εντός των μεσαιωνικών ενετικών τειχών και συγκεκριμένα στην Οδό Πατριάρχου Γρηγορίου 29, πλησίον της Αρχιεπισκοπής και του Αρχοντικού Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου.
Οι εσωτερικοί του χώροι χρονολογούνται από τις αρχές του 1900 και διατηρούν παραδοσιακές λεπτομέρειες της εποχής, ενώ τα αυθεντικά δάπεδα, η μεγάλη και επιβλητική σκάλα και η προσεγμένη διακόσμηση προσθέτουν στη γοητεία και αρχοντιά του.
Το ραντεβού λοιπόν δόθηκε και η ξενάγηση ξεκίνησε. Περπατήσαμε μπροστά από το Αρχοντικό του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, το τζαμί Ομεριέ, το χαμάμ Ομεριέ, το Παρθεναγωγείο της Φανερωμένης, την εκκλησία της Φανερωμένης, περιηγηθήκαμε στα σοκάκια και άλλα ιστορικά μνημεία της ελεύθερης Λευκωσίας, για να καταλήξουμε στο οδόφραγμα στην οδό Λήδρας για να ξεκινήσουμε την ξενάγηση μας στην κατεχόμενη Λευκωσία.
Περνώντας την κατεχόμενη Λευκωσία -στην συνέχεια της οδού Λήδρας-(που ονομαζόταν κάποτε Μακρύδρομος αφού ήταν ο μακρύτερος δρόμος της Λευκωσίας) το πρώτο που νιώθεις είναι πως ο χρόνος κάπου σταμάτησε.
Οι πρώτες εικόνες θυμίζουν πόλεις της Μέσης Ανατολής. Γυναίκες με μαντίλες, μουσουλμανικοί χώροι, υπαίθρια αγορά με καταστήματα, παλιές πολυκατοικίες, απλωμένα ρούχα και εγκαταλελειμμένα αυτοκίνητα. Χρώματα, μυρωδιές και εικόνες που σε πάνε πίσω σε άλλες δεκαετίες.
Από εδώ κατευθυνθήκαμε προς το Μπουγιούκ Χάνι (Μεγάλο Χάνι), η λέξη han (χάνι) στην τουρκική σημαίνει πανδοχείο. Πρόκειται για κλασσικό δείγμα διώροφου πανδοχείου με τετράγωνη κάτοψη, μεγάλη εσωτερική αυλή, που περιστοιχίζεται από πέτρινους, πεσσούς οι οποίοι σχηματίζουν καμάρες και δύο εισόδους. Στο κέντρο της αυλής υπάρχει μικρό οκτάγωνο θολωτό τζαμί, το οποίο μετά τον 19ο αιώνα, διαθέτει δεξαμενή με βρύσες.
Συνεχίσαμε όμως προς το σημαντικότερο κομμάτι αυτής της ξενάγησης, της γνωριμίας μας με την εκκλησία της Αγιάς Σοφιάς – Τέμενος Σελιμιγιέ – όπως ονομάζεται σήμερα.
Ήταν ο πρώην καθολικός γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγιάς Σοφιάς και ένα από τα σπουδαιότερα μεσαιωνικά μνημεία του τόπου μας. Η ονομασία του προέρχεται από μια παλαιά ομώνυμη εκκλησία, που βρισκόταν χτισμένη εκεί κατά τα πρώτα βυζαντινά χρόνια.
Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571, ο ναός μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος. Είναι χτισμένος από πωρόλιθο της Κερύνειας και στο παρελθόν υπήρξε χώρος στέψης των Λουζινιανών βασιλιάδων αλλά και χώρος ταφής πολλών απ’ αυτούς. Οι εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης που ξεκίνησαν πριν 5 χρόνια ολοκληρώθηκαν πρόσφατα και το κόστος ανήλθε στα 4,4 εκ ευρώ.
Συνεχίσαμε προς την πλατεία Σεραγίου, γνωστή σήμερα ως πλατεία Ατατούρκ και θεωρείται σήμερα η πιο σημαντική πλατεία της κατεχόμενης Λευκωσίας.
Επόμενος σταθμός, η Εκκλησία της Αγίας Κατερίνης, ένα από τα σημαντικότερα γοτθικά μνημεία της Λευκωσίας, χτισμένη το 1362. Μετά την κατάληψή της από τους Οθωμανούς μετατράπηκε σε τέμενος αφιερωμένο στον Χαϊδάρ Πασά, ενώ σήμερα λειτουργεί ως πολιτιστικό κέντρο.
Μετά την επιστροφή μας στην ελεύθερη Λευκωσία περπατήσαμε στα σοκάκια του Τακτακαλά και στην οδό Ερμού κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής.
Κατευθυνθήκαμε προς την εκκλησία της Χρυσσαλινιώτισσας και τον Άγιο Κασσιανό, περπατήσαμε μέσα από στενά δρομάκια, και ολάνθιστες βουκαμβίλιες για να καταλήξουμε μπροστά από την Πύλη Αμμοχώστου, που μαζί με την Πύλη Πάφου ήταν μια από τις τρεις εισόδους στα τείχη που έχτισαν οι Ενετοί γύρω από την πόλη της Λευκωσίας.
Και κάπου εδώ περνώντας πάλι μέσα από παλιά δρομάκια της Λευκωσίας –άγνωστα για μένα ως τώρα- βρεθήκαμε πίσω από την Αρχιεπισκοπή και το ξενοδοχείο Amyth οf Nicosia, όπου μας περίμενε ένα δείπνο αποτελούμενο από τα καλοκαιρινό μενού του εστιατορίου.
Μια ξενάγηση που θα μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου τόσο για το ιστορικό της κομμάτι αλλά και το κοντράστ των συναισθημάτων.
Η συγκεκριμένη ξενάγηση προσφέρεται από το Amyth of Nicosia στους διαμένοντες στο ξενοδοχείο κατόπιν συνεννόησης και έχει σαν στόχο να γνωρίσουν και να περπατήσουν στην τελευταία διχοτομημένη πρωτεύουσα της Ευρώπης, εκεί που συνυπάρχει το παλιό με το καινούργιο, το χθες με το σήμερα, η Ανατολή με τη Δύση και το μοντέρνο με το αρχαίο.
