Νέα έρευνα δείχνει ότι αυτό το φαινομενικά αβλαβές τελετουργικό μπορεί να έχει κρυφές επιπτώσεις στην υγεία μας
Να μια γνωστή σκηνή: πηγαίνετε στο μπάνιο, με το τηλέφωνο στο χέρι, με σκοπό να ελέγξετε ένα γρήγορο μήνυμα. Δεκαπέντε λεπτά αργότερα, είστε βυθισμένοι σε βίντεο TikTok, Instagram reels ή στις ειδήσεις της ημέρας. Το διάλειμμα στο μπάνιο που νομίζατε ότι θα διαρκέσει λίγα λεπτά, ξαφνικά έχει μετατραπεί σε μια συνεδρία καθισμένου scroll. Πού είναι το κακό με αυτό;
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο PLOS One διαπίστωσε ότι τα άτομα που κάνουν scroll στα smartphone τους ενώ κάθονται στην τουαλέτα έχουν έως και 46% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αιμορροΐδες σε σύγκριση με εκείνα που δεν το κάνουν. Πρόκειται για μια εντυπωσιακή στατιστική που ρίχνει φως στο πώς η τεχνολογία έχει διεισδύσει ακόμη και στις πιο ιδιωτικές πτυχές της ζωής μας και πώς μπορεί να αναδιαμορφώνει την υγεία μας με τρόπους που δεν περιμένουμε πάντα.
Τι ακριβώς είναι οι αιμορροΐδες;
Οι αιμορροΐδες, είναι μαξιλάρια από αιμοφόρα αγγεία, συνδετικό ιστό και μυς που βρίσκονται μέσα στον πρωκτικό σωλήνα. Δεν είναι εγγενώς κακές· στην πραγματικότητα, μας βοηθούν να ελέγχουμε τις κινήσεις του εντέρου. Όταν όμως πρήζονται ή φλεγμαίνουν, μπορούν να προκαλέσουν κνησμό, πόνο, αιμορραγία και δυσάρεστα εξογκώματα μέσα και γύρω από τον πρωκτό.
Είναι επίσης εξαιρετικά συχνές. Έως και τα δύο τρίτα των ενηλίκων θα εμφανίσουν αιμορροΐδες σε κάποιο σημείο της ζωής τους. Για μερικούς, είναι μια μικρή ενόχληση, για άλλους, μπορεί να γίνουν τόσο επώδυνες που να απαιτούν χειρουργική επέμβαση.
Παραδοσιακά, οι αιτίες ήταν σαφείς: προσπάθεια κατά την κένωση του εντέρου, δυσκοιλιότητα, εγκυμοσύνη, παχυσαρκία ή διατροφή χαμηλή σε φυτικές ίνες. Τώρα, όμως, οι ερευνητές επισημαίνουν έναν νέο, απόλυτα σύγχρονο παράγοντα: τον χρόνο που περνάμε στο μπάνιο κοιτάζοντας το κινητό μας.
Η μελέτη λοιπόν, διεξήχθη από ερευνητές του Beth Israel Deaconess Medical Center στη Βοστώνη, οι οποίοι εξέτασαν 125 ενήλικες που υποβλήθηκαν σε κολονοσκόπηση. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε λεπτομερείς ερωτήσεις σχετικά με τις συνήθειες τους στην τουαλέτα — από τη διατροφή και την άσκηση μέχρι το αν χρησιμοποιούσαν τα τηλέφωνά τους στην τουαλέτα.
Τα αποτελέσματα ήταν αποκαλυπτικά: Δύο στους τρεις συμμετέχοντες παραδέχτηκαν ότι χρησιμοποιούσαν το τηλέφωνό τους ενώ ήταν στην τουαλέτα. Μεταξύ αυτών, περισσότεροι από το ένα τρίτο δήλωσαν ότι περνούσαν πάνω από πέντε λεπτά κάθε φορά που πήγαιναν στην τουαλέτα — σε σύγκριση με μόλις το 7% των μη χρηστών τηλεφώνου.
Αφού λήφθηκαν υπόψη η ηλικία, το φύλο, η διατροφή, η προσπάθεια και άλλοι παράγοντες κινδύνου, οι χρήστες smartphone εξακολουθούσαν να έχουν 46% μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν αιμορροΐδες κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης.
Το περιεχόμενο δεν είχε σημασία — είτε οι άνθρωποι διάβαζαν ειδήσεις, περιηγούνταν στα κοινωνικά μέσα ή παρακολουθούσαν βίντεο, αυτό που μετρούσε ήταν ο αυξημένος χρόνος που περνούσαν καθισμένοι. Η Δρ Trisha Pasricha, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, το έθεσε ξεκάθαρα: «Όταν περιηγείστε, ο χρόνος επιβραδύνεται. Δεν συνειδητοποιείτε καν πόση ώρα κάθεστε εκεί».
Γιατί το πόσο καθόμαστε έχει σημασία;
Τι είναι λοιπόν αυτό που κάνει τις αιμορροΐδες πιο πιθανές όταν κάθεστε στην τουαλέτα με το τηλέφωνό σας; Το πρόβλημα δεν είναι το ίδιο το τηλέφωνο, αλλά ο επιπλέον χρόνος που περνάτε καθισμένοι στην τουαλέτα. Σε αντίθεση με μια καρέκλα, η τουαλέτα δεν στηρίζει το πυελικό σας δάπεδο. Αντίθετα, ασκεί πίεση απευθείας στα πρωκτικά μαξιλάρια. Όσο περισσότερο κάθεστε, τόσο περισσότερο φουσκώνουν τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας την πιθανότητα να πρηστούν και να γίνουν αιμορροΐδες. Έτσι, αυτά τα επιπλέον πέντε, δέκα ή δεκαπέντε λεπτά που περνάτε σέρνοντας την οθόνη είναι, κυριολεκτικά, ενώ βρίσκεστην επικίνδυνη ζώνη.
Γιατί δεν το παρατηρούμε;
Ένα από τα εντυπωσιακά ευρήματα της μελέτης ήταν ότι μόνο το μισό των χρηστών κινητών τηλεφώνων πίστευαν ότι η συσκευή τους έκανε να περνούν περισσότερο χρόνο στην τουαλέτα — παρόλο που τα νούμερα έδειχναν ξεκάθαρα ότι αυτό συνέβαινε.
Αυτό είναι λογικό: τα κοινωνικά μέσα και οι ροές ειδήσεων έχουν σχεδιαστεί για να είναι εθιστικά, ώστε να κάνουν τα λεπτά να περνάνε χωρίς να το καταλάβετε. Το μπάνιο, που κάποτε ήταν ένας χώρος γρήγορης ανακούφισης, έχει γίνει ένα ακόμη στάδιο για ατελείωτη κύλιση.
Τρόποι αντιμετώπισης
Φυσικά, οι αιμορροΐδες δεν είναι συνήθως απειλητικές για τη ζωή. Αλλά μπορεί να είναι επώδυνες και ενοχλητικές. Ενώ το γεγονός ότι ένα τόσο κοινό πρόβλημα υγείας συνδέεται πλέον με μια τόσο καθολική συμπεριφορά πρέπει να μας κάνει να σκεφτούμε. Τα καλά νέα είναι ότι οι αιμορροΐδες μπορούν να προληφθούν — και σε πολλές περιπτώσεις, να αναστραφούν με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Οι ειδικοί συνιστούν:
– Να κάνετε σύντομες επισκέψεις στην τουαλέτα. Προσπαθήστε να τελειώσετε μέσα σε πέντε λεπτά. Μερικοί γιατροί αστειεύονται ακόμη και για το «όριο των δύο TikTok»: όχι περισσότερα από δύο σύντομα βίντεο πριν τελειώσετε.
– Αφήστε το τηλέφωνό σας έξω. Μακριά από τα μάτια, μακριά από το μυαλό. Αντιμετωπίστε το μπάνιο ως ζώνη χωρίς οθόνες.
– Υποστηρίξτε τη στάση του σώματός σας. Η χρήση ενός μικρού σκαμπό μπορεί να μιμηθεί την οκλαδόν στάση, ανακουφίζοντας την πίεση στους πρωκτικούς μυς.
– Τρώτε περισσότερες φυτικές ίνες. Τα δημητριακά ολικής αλέσεως, τα φρούτα, τα λαχανικά και τα όσπρια διατηρούν τα κόπρανα μαλακά και μειώνουν την πίεση.
– Μείνετε ενυδατωμένοι και δραστήριοι. Το νερό και η τακτική άσκηση βοηθούν στη διατήρηση της λειτουργίας του πεπτικού σας συστήματος
– Εάν εμφανιστούν αιμορροΐδες, οι περισσότερες ήπιες περιπτώσεις ανταποκρίνονται καλά σε κρέμες χωρίς συνταγή, ζεστά καθιστικά μπάνια και διατροφικές προσαρμογές. Ωστόσο, ο επίμονος πόνος, η έντονη αιμορραγία ή το σοβαρό πρήξιμο πρέπει πάντα να ελέγχονται από γιατρό.
