Tου Στέφανου Σωφρονίου, Ανώτερος Λειτουργός, Σύνδεσμος Ασφαλιστικών Εταιρειών Κύπρου (ΣΑΕΚ)
Ο τομέας των επαγγελματικών συντάξεων, με παραδοσιακούς συμμετέχοντες τα ταμεία προνοίας και συντάξεων, βίωσε μια θεμελιώδη αναβάθμιση το 2016 με την είσοδο συνταξιοδοτικών σχεδίων προσφερόμενων από ασφαλιστικές επιχειρήσεις ζωής (γνωστά ως σχέδια Κλάδου 7). Τα εν λόγω σχέδια, τα οποία διέπονται από το ασφαλιστικό νομικό πλαίσιο της ΕΕ και συναντώνται σχεδόν παντού στην Ευρώπη, αποτελούν μια ασφαλή, σύγχρονη και χαμηλού κόστους εναλλακτική για εργοδότες και εργαζόμενους στον τομέα της επαγγελματικής σύνταξης.
Η ύπαρξη επιλογής και η δημιουργία υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των παρόχων έχουν αδιαμφισβήτητα οδηγήσει σε βελτιωμένες υπηρεσίες, συγκράτηση του κόστους, και γενικότερα στην ενδυνάμωση και καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων του εργαζόμενου.
Η πρόσφατη έκδοση οδηγιών του Εφόρου Ταμείων Προνοίας, οι οποίες επιτρέπουν υπό προϋποθέσεις τις μεταφορές μελών και σχεδίων από ταμεία προνοίας προς άλλα ταμεία προνοίας ή προς συνταξιοδοτικά σχέδια Κλάδου 7, αναμένεται να ενισχύσει ακόμα περισσότερο τη θέση του εργαζόμενου/δικαιούχου και γενικότερα να συνδράμει στην οικοδόμηση επαρκών και βιώσιμων συντάξεων.
Η ασφάλεια και προστασία των επενδυμένων ποσών είναι βεβαίως κεφαλαιώδους σημασίας στις επαγγελματικές συντάξεις. Είναι ακόμα νωπές στη μνήμη πολλών οι ολέθριες συνέπειες του κουρέματος στο συνταξιοδοτικό τους υστέρημα. Οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις ζωής οι οποίες προσφέρουν συνταξιοδοτικά σχέδια κλάδου 7 λειτουργούν βάσει ενός σύγχρονου, βασισμένου στον κίνδυνο, και ιδιαίτερα αυστηρού ευρωπαϊκού νομικού πλαισίου, γνωστού ως Solvency II. Το εν λόγω πλαίσιο διασφαλίζει την ισχυρή ανθεκτικότητα των ασφαλιστικών επιχειρήσεων επιβάλλοντας ψηλές κεφαλαιακές απαιτήσεις, μηχανισμό κλιμακωτών εποπτικών παρεμβάσεων, ισχυρό σύστημα διακυβέρνησης, και εκτενή πληροφόρηση προς τις αρχές και το κοινό. Επιπλέον, η νομοθεσία προβλέπει τον αυστηρό διαχωρισμό των περιουσιακών στοιχείων των συνταξιοδοτικών σχεδίων κλάδου 7 από όλα τα υπόλοιπα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. Είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτο ότι στην Κύπρο οι ασφαλιστικές επιχειρήσεις που σήμερα παρέχουν σχέδια κλάδου 7 διαθέτουν συλλογικά τουλάχιστον διπλάσια κεφάλαια από αυτά που απαιτούνται από το νομικό πλαίσιο, και τη συμμόρφωση και εύρυθμη λειτουργία τους εποπτεύει ο Έφορος Ασφαλίσεων και η Υπηρεσία Ελέγχου Ασφαλιστικών Εταιρειών του Υπουργείου Οικονομικών.
Ενδεικτικό της εμπιστοσύνης που εμπνέει το ασφαλιστικό νομικό πλαίσιο Solvency II στις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές είναι το γεγονός ότι πάρα πολλές από τις πρόσφατες αναβαθμίσεις στη νομοθεσία των ταμείων προνοίας/συντάξεων (IORP II) αποτελούν ουσιαστικά αναπαραγωγή προνοιών του Solvency II. Επιπλέον, το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των κρατών-μελών της ΕΕ (περιλαμβανομένης της Αγγλίας) διασφαλίζει τη δυνατότητα διάθεσης συνταξιοδοτικών σχεδίων από ασφαλιστικές επιχειρήσεις στην επικράτεια τους, επίσης αναδεικνύει την εμπιστοσύνη στο νομικό πλαίσιο Solvency II.
Η ύπαρξη ουσιαστικής επιλογής μεταξύ παρόχων επαγγελματικών συντάξεων είναι κομβικής σημασίας. Η δυνατότητα επιλογής και ο υγιής ανταγωνισμός μεταξύ αυστηρά ρυθμιζόμενων και εποπτευόμενων οργανισμών ενδυναμώνει και ενισχύει τη θέση των εργαζόμενων και οδηγεί στην καλύτερη εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση της Κύπρου καθώς με τη συνύπαρξη από το 2016 των ταμείων προνοίας/συντάξεων και των συνταξιοδοτικών σχεδίων ασφαλιστικών επιχειρήσεων παρατηρούνται σαφώς θετικές εξελίξεις όπως η προσφορά διαφορετικών λύσεων που εξυπηρετούν καλύτερα διαφορετικές ανάγκες, αναβαθμισμένες υπηρεσίες και ψηφιακά εργαλεία, ενισχυμένη διαφάνεια, λόγος στο μέλος αναφορικά με τη διαχείριση των αποταμιευμένων/επενδυμένων ποσών, συγκράτηση του κόστους, και άλλα. Η πρόσφατη ενεργοποίηση της δυνατότητας μεταφοράς συνταξιοδοτικών σχεδίων από ένα πάροχο σε άλλο ενδυναμώνει ακόμα περισσότερο τη θέση των εργαζόμενων και δημιουργεί πιέσεις στους πάροχους για συνεχείς βελτιώσεις και διασφάλιση της ικανοποίησης των μελών τους.
Στο συνεχώς μεταβαλλόμενο και γεμάτο προκλήσεις οικονομικό περιβάλλον που ζούμε, είναι επιτακτικό για τον συνταξιοδοτικό κλάδο να αφουγκραστεί και να ανταποκριθεί στις αναδυόμενες ανάγκες και απαιτήσεις των εργαζομένων/δικαιούχων. Στην περίπτωση των σχεδίων ασφαλιστικών επιχειρήσεων, αυτά έχουν διαμορφωθεί εξαρχής με γνώμονα τη βέλτιστη, με σύγχρονες μεθόδους και μέσα, εξυπηρέτηση των νέων και αναδυόμενων αναγκών και επιδιώξεων του κοινού τους. Μεταξύ άλλων, παρέχουν στο κάθε μέλος τη δυνατότητα να επιλέγει και να διαχειρίζεται ο ίδιος τις επενδύσεις/αποταμιεύσεις του, να μετακινείται μεταξύ επενδυτικών επιλογών, να έχει ανά πάσα στιγμή άμεση και πλήρη πληροφόρηση σχετικά με τις καταβληθείσες εισφορές, τις αποδόσεις και τα κόστη, να διευκολύνεται στην παρακολούθηση και διαχείριση μέσω της χρήσης ψηφιακών εργαλείων όπως smartphone apps, και να επωφελείται από την επαγγελματική διαχείριση του σχεδίου από την ασφαλιστική επιχείρηση. Επιπρόσθετο πλεονέκτημα αποτελούν οι ιδιαίτερα χαμηλές χρεώσεις για τα συγκεκριμένα σχέδια.
Ανεξαρτήτως αν κανείς επιλέγει ταμείο προνοίας ή συνταξιοδοτικό σχέδιο ασφαλιστικής επιχείρησης, η συνύπαρξη των δύο και η δυνατότητα επιλογής δεν μπορεί παρά να είναι επωφελής για τους εργαζόμενους/δικαιούχους, τους συνταξιούχους, και την κοινωνία.
