Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε κυρώσεις κατά των μέσων παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών του Κρεμλίνου. Μετά την ανακοίνωση της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάσισε να αναστείλει τη μετάδοση των κρατικών μέσων παραπληροφόρησης Russia Today και Sputnik σε ολόκληρη την ΕΕ.
Η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Σε καιρό πολέμου, τα λόγια έχουν σημασία. Παρακολουθούμε τη μαζική προπαγάνδα και παραπληροφόρηση για την καταστροφική επίθεση εις βάρος μιας ελεύθερης και ανεξάρτητης χώρας. Δεν θα αφήσουμε τους υπερασπιστές του Κρεμλίνου να εκτοξεύουν τα τοξικά τους ψέματα που δικαιολογούν τον πόλεμο του Πούτιν ή να σπέρνουν τη διχόνοια στην Ένωσή μας.»
Ο ύπατος εκπρόσωπος/αντιπρόεδρος, κ. Τζουζέπ Μπορέλ, δήλωσε: «Η συστηματική χειραγώγηση πληροφοριών και παραπληροφόρηση χρησιμεύουν ως επιχειρησιακό εργαλείο του Κρεμλίνου στην επίθεση που έχει εξαπολύσει κατά της Ουκρανίας. Αποτελούν επίσης σημαντική και άμεση απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της Ένωσης. Σήμερα, ως σημαντικό βήμα κατά της χειραγώγησης του Πούτιν, διακόπτουμε τη λειτουργία των μέσων ενημέρωσης που ελέγχονται από το ρωσικό κράτος στην ΕΕ. Έχουμε ήδη επιβάλει κυρώσεις έναντι της ηγεσίας του RT, μεταξύ άλλων έναντι του αρχισυντάκτη Simonyan, και είναι λογικό να εστιάσουμε και στις δραστηριότητες των οργανισμών αυτών εντός της Ένωσής μας.»
Το Russia Today και το Sputnik διαδραματίζουν ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και στην υποστήριξη της ρωσικής επιθετικότητας κατά της Ουκρανίας. Αυτό συνιστά σημαντική και άμεση απειλή για τη δημόσια τάξη και ασφάλεια της ΕΕ. Και τα δύο μέσα αποτελούν μέρος μιας συντονισμένης προσπάθειας χειραγώγησης πληροφοριών, καθώς και παραπληροφόρησης, όπως τεκμηριώνεται από το 2015 από την ειδική ομάδα East StratCom της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης.
Λόγω της σοβαρότητας της κατάστασης, και ως απάντηση στις ενέργειες της Ρωσίας για την αποσταθεροποίηση της κατάστασης στην Ουκρανία, είναι αναγκαίο και σύμφωνο με τα θεμελιώδη δικαιώματα και ελευθερίες να θεσπιστούν περαιτέρω περιοριστικά μέτρα και να ανασταλούν οι ραδιοτηλεοπτικές δραστηριότητες του Russia Today και του Sputnik εντός της ΕΕ ή με προορισμό την ΕΕ. Οι κυρώσεις καλύπτουν όλα τα μέσα μετάδοσης και διανομής, όπως καλωδιακή και δορυφορική τηλεόραση, IPTV, πλατφόρμες, δικτυακοί τόποι και εφαρμογές. Αναστέλλονται όλες οι σχετικές άδειες, εγκρίσεις και συμφωνίες διανομής. Τα μέτρα αυτά καλύπτουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και εφαρμόζονται άμεσα.
Η συνεργασία με τις ανεξάρτητες ρυθμιστικές αρχές των μέσων ενημέρωσης και μεταξύ αυτών στο πλαίσιο της ομάδας των ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών για τις υπηρεσίες οπτικοακουστικών μέσων (ERGA) είναι ζωτικής σημασίας για να εξασφαλιστεί η ταχεία εφαρμογή των μέτρων από τους φορείς εκμετάλλευσης. Ορισμένες από τις ρυθμιστικές αρχές έχουν ήδη λάβει συγκεκριμένα μέτρα για τον περιορισμό των ρωσικών μέσων που εμπλέκονται σε παραπληροφόρηση, χειραγώγηση πληροφοριών και παρεμβολές στις αντίστοιχες επικράτειές τους, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τα οπτικοακουστικά μέσα.
Ιστορικό
Αρκετές ρυθμιστικές αρχές στα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν ήδη λάβει μέτρα κατά των ραδιοτηλεοπτικών φορέων και καναλιών που ελέγχονται από το ρωσικό κράτος και εμπλέκονται στο οικοσύστημα παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών (π.χ. στην Εσθονία, τη Λετονία, τη Λιθουανία, την Πολωνία), ενώ η Γερμανία απαγόρευσε τη μετάδοση της γερμανικής έκδοσης του Russia Today λόγω έλλειψης άδειας.
Το περασμένο έτος σημειώθηκε πρωτοφανής καταστολή των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης στη Ρωσία. Οι ρωσικές αρχές χρησιμοποίησαν δρακόντεια νομοθεσία —ιδίως τον νόμο περί «ξένων πρακτόρων»— για τη φίμωση των ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και των μεμονωμένων δημοσιογράφων που θεωρούνται επικριτικοί για την κυβέρνηση. Ρώσοι δημοσιογράφοι δέχτηκαν απειλές, διώχθηκαν και υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα απλώς και μόνο επειδή έκαναν τη δουλειά τους. Αυτό είναι απαράδεκτο.
Η ελεύθερη πρόσβαση στην πληροφόρηση αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα που κατοχυρώνεται στην Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και στο άρθρο 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει την ελευθερία και την πολυφωνία των μέσων ενημέρωσης παντού στον κόσμο
