77% των πολιτών της ΕΕ προτιμούν να επισκευάσουν μια συσκευή αντί να αγοράσουν καινούργια
Ένα νέο «δικαίωμα επισκευής» πρέπει να καλύπτει τον σχεδιασμό μακροβιότερων προϊόντων που θα μπορούν να επιδιορθωθούν, πληρέστερη επισήμανση και διευρυμένα δικαιώματα εγγύησης.
To Eυρωκοινοβούλιο υιοθέτησε τα αιτήματά του για την επικείμενη πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με το δικαίωμα στην επισκευή που έχει προγραμματιστεί για αργότερα εντός του 2022, με 509 ψήφους υπέρ, 3 κατά και 13 αποχές.
Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν ότι ένα αποτελεσματικό δικαίωμα επισκευής πρέπει να αφορά τον κύκλο ζωής ενός προϊόντος και να λαμβάνει υπόψη τον σχεδιασμό του προϊόντος, τη δεοντολογική παραγωγή του, την τυποποίηση και την ενημέρωση των καταναλωτών, συμπεριλαμβανομένης της επισήμανσης σχετικά με τη δυνατότητα επισκευής και τις δημόσιες συμβάσεις. Θα πρέπει να προωθεί την αποτελεσματικότερη χρήση πόρων, να μειώνει τα απόβλητα και να ενθαρρύνει την εκτεταμένη χρήση των προϊόντων.
Ανθεκτικά και επισκευάσιμα προϊόντα
Οι ευρωβουλευτές επιθυμούν τα προϊόντα να σχεδιάζονται ώστε να έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, να επισκευάζονται με ασφάλεια και τα μέρη τους να αφαιρούνται εύκολα. Πιστεύουν ότι το σωστό «δικαίωμα επισκευής» θα πρέπει να παρέχει στους επισκευαστές και στους καταναλωτές δωρεάν πρόσβαση σε πληροφορίες επισκευής και συντήρησης.
Όσον αφορά στις ψηφιακές συσκευές, οι ευρωβουλευτές υποστηρίζουν ότι οι επικαιροποιήσεις λογισμικού θα πρέπει να είναι αναστρέψιμες και να μην οδηγούν σε μειωμένη επίδοση, για παράδειγμα, των «έξυπνων» κινητών συσκευών. Θα πρέπει να διατίθενται για ελάχιστη χρονική περίοδο και οι καταναλωτές θα πρέπει να ενημερώνονται πλήρως για τη διαθεσιμότητα των επικαιροποιήσεων κατά τη στιγμή της αγοράς.
Πρακτικές που περιορίζουν αδικαιολόγητα το δικαίωμα επισκευής ή οδηγούν σε απαρχαίωση θα μπορούν να θεωρηθούν ως «αθέμιτες εμπορικές πρακτικές» και να απαγορεύονται βάσει του δικαίου της ΕΕ.
Τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η μελλοντική νομοθεσία για το «δικαίωμα επισκευής»;
Οι ευρωβουλευτές ζητούν επίσης:
- Κίνητρα για να επιλέγουν οι καταναλωτές επισκευή αντί αντικατάστασης, όπως επέκταση των εγγυήσεων ή διάθεση συσκευής αντικατάστασης κατά τη διάρκεια της επισκευής,
- Εναρμονισμένους κανόνες σχετικά με τις πληροφορίες που διατίθενται στους καταναλωτές στο σημείο πώλησης, οι οποίες πρέπει να συμπεριλαμβάνουν «βαθμολογίες επισκευής», εκτιμώμενη διάρκεια ζωής, διαθεσιμότητα ανταλλακτικών και επικαιροποιήσεων λογισμικού και υπηρεσίες επισκευής,
- Πιθανή έξυπνη επισήμανση, όπως κωδικοί QR ή ψηφιακά διαβατήρια προϊόντων, (15)
- Πιθανό μηχανισμό συνευθύνης κατασκευαστή – πωλητή για τη μη συμμόρφωση προϊόντων,
- Να περιλαμβάνονται απαιτήσεις ανθεκτικότητας και επισκευής σε μελλοντική οδηγία για τον οικολογικό σχεδιασμό (Ecodesign).
Το Κοινοβούλιο έχει ταχθεί υπέρ της βελτίωσης του δικαιώματος επισκευής των καταναλωτών για περισσότερο από μία δεκαετία και υιοθέτησε δύο ψηφίσματα που περιέχουν σειρά σημαντικών προτάσεων για να καταστούν οι επισκευές συστηματικές, οικονομικά αποδοτικές και ελκυστικές. Θεωρεί το δικαίωμα στην επισκευή ως βασικό βήμα για την επίτευξη των σχεδίων για την μετάβαση σε μια κυκλική οικονομία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Η Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα υποβάλει πρόταση για την τροποποίηση της οδηγίας για τις πωλήσεις αγαθών και ότι εξετάζει ξεχωριστή νομοθετική πρόταση σχετικά με το δικαίωμα στην επισκευή, εντός του τρίτου τριμήνου του 2022.
Σύμφωνα με έρευνα του , το 79% των πολιτών της ΕΕ πιστεύει ότι οι κατασκευαστές πρέπει να υποχρεούνται να διευκολύνουν την επισκευή των ψηφιακών συσκευών ή την αντικατάσταση των επιμέρους εξαρτημάτων τους, ενώ το 77% θα προτιμούσε να επιδιορθώνει τις συσκευές του αντί να αγοράζει νέες. Τα ηλεκτρονικά απόβλητα αποτελούν την ταχύτερα αναπτυσσόμενη ροή αποβλήτων στον κόσμο, με περισσότερoυς από 53 εκατομμύρια τόνους να έχουν απορριφθεί το 2019.
