Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ύπατος εκπρόσωπος εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό. Η κοινή ανακοίνωση περιέχει συγκεκριμένες δράσεις για την ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας με την περιοχή, όπως είχε ζητήσει το Συμβούλιο στις 19 Απριλίου 2021.
Η πρόεδρος Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε τα εξής: «Η οικονομική, δημογραφική και πολιτική βαρύτητα της περιοχής του Ινδοειρηνικού αυξάνεται, από την ανατολική ακτή της Αφρικής έως τα νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού. Με τις σημερινές προτάσεις, και κατευθυνόμενοι από τις αξίες μας, προσφέρουμε μια ενισχυμένη εταιρική σχέση για την προώθηση του εμπορίου, των επενδύσεων και της συνδεσιμότητας, ενώ παράλληλα αντιμετωπίζουμε κοινές παγκόσμιες προκλήσεις και ενισχύουμε τη διεπόμενη από κανόνες διεθνή τάξη.»
Ο ύπατος εκπρόσωπος/αντιπρόεδρος Τζουζέπ Μπορέλ δήλωσε τα εξής: «Το παγκόσμιο κέντρο βάρους κινείται προς τον Ινδοειρηνικό, τόσο από γεωοικονομική όσο και από γεωπολιτική άποψη. Το μέλλον της ΕΕ είναι αλληλένδετο με εκείνο του Ινδοειρηνικού. Στην περιοχή του Ινδοειρηνικού, η ΕΕ αποτελεί ήδη τον κορυφαίο επενδυτή, τον κύριο εταίρο αναπτυξιακής συνεργασίας και έναν από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους. Η δέσμευσή μας έχει ως στόχο τη διατήρηση ενός ελεύθερου και ανοικτού Ινδοειρηνικού για όλους, με παράλληλη οικοδόμηση ισχυρών και μακροχρόνιων εταιρικών σχέσεων για τη συνεργασία σε θέματα από την πράσινη μετάβαση, τη διακυβέρνηση των ωκεανών ή το ψηφιακό θεματολόγιο έως την ασφάλεια και την άμυνα.»
Εφαρμογή της στρατηγικής
Η ΕΕ και ο Ινδοειρηνικός είναι σε μεγάλο βαθμό αλληλένδετοι, με πολλά κοινά συμφέροντα και στενούς δεσμούς, από το εμπόριο και τις επενδύσεις έως την έρευνα και την καινοτομία, καθώς και τη βιώσιμη ανάπτυξη, την κλιματική αλλαγή, την προστασία της βιοποικιλότητας και την ασφάλεια.
Η ΕΕ εντείνει τη στρατηγική της συνεργασία με την περιοχή του Ινδοειρηνικού. Η περιοχή αυτή αποκτά ολοένα και μεγαλύτερη στρατηγική σημασία για την Ευρώπη. Η αυξανόμενη οικονομική, δημογραφική και πολιτική βαρύτητά της την καθιστά βασικό παράγοντα στη διαμόρφωση της διεπόμενης από κανόνες διεθνούς τάξης και στην αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων. Στόχος της ΕΕ είναι να συμβάλει στη σταθερότητα, την ασφάλεια, την ευημερία και τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής, σύμφωνα με τις αρχές της δημοκρατίας, του κράτους δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου.
Η εφαρμογή της στρατηγικής της ΕΕ θα περιλαμβάνει ιδίως τις ακόλουθες δράσεις:
- Ολοκλήρωση των εμπορικών διαπραγματεύσεων της ΕΕ με την Αυστραλία, την Ινδονησία και τη Νέα Ζηλανδία· επανέναρξη των εμπορικών διαπραγματεύσεων και έναρξη επενδυτικών διαπραγματεύσεων με την Ινδία· ολοκλήρωση συμφωνίας οικονομικής εταιρικής σχέσης με την Κοινότητα Ανατολικής Αφρικής· εκτίμηση του ενδεχόμενου επανέναρξης των εμπορικών διαπραγματεύσεων με τη Μαλαισία, τις Φιλιππίνες και την Ταϊλάνδη, καθώς και του ενδεχόμενου διαπραγμάτευσης διαπεριφερειακής εμπορικής συμφωνίας με τον ASEAN.
- Σύναψη συμφωνιών εταιρικής σχέσης και συνεργασίας (ΣΕΣΣ) με τη Μαλαισία και την Ταϊλάνδη· έναρξη διαπραγματεύσεων για τη σύναψη ΣΕΣΣ με τις Μαλδίβες και πλήρης αξιοποίηση της επικείμενης νέας συμφωνίας εταιρικής σχέσης της ΕΕ με τα κράτη της Αφρικής, της Καραϊβικής και του Ειρηνικού (ΑΚΕ).
- Σύναψη πράσινων συμμαχιών και εταιρικών σχέσεων με πρόθυμους και φιλόδοξους εταίρους του Ινδοειρηνικού για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και της υποβάθμισης του περιβάλλοντος. Η πρώτη έχει ήδη συναφθεί, τον Μάιο του 2021, με την Ιαπωνία.
- Ενίσχυση της διακυβέρνησης των ωκεανών στην περιοχή, συμπεριλαμβανομένων της αύξησης της στήριξης της ΕΕ προς τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου της αλιείας των χωρών του Ινδοειρηνικού, της καταπολέμησης της παράνομης, λαθραίας και άναρχης αλιείας και της εφαρμογής συμφωνιών σύμπραξης βιώσιμης αλιείας.
- Επέκταση του δικτύου ψηφιακών εταιρικών σχέσεων με τους εταίρους του Ινδοειρηνικού, καθώς και διερεύνηση της δυνατότητας σύναψης νέων συμφωνιών ψηφιακών εταιρικών σχέσεων με την Ιαπωνία, τη Δημοκρατία της Κορέας και τη Σινγκαπούρη.
- Επιτάχυνση της υλοποίησης των εταιρικών σχέσεων συνδεσιμότητας με την Ιαπωνία και την Ινδία· στήριξη των εταίρων για τη δημιουργία κατάλληλου ρυθμιστικού περιβάλλοντος και διευκόλυνση της κινητοποίησης της απαραίτητης χρηματοδότησης για τη βελτίωση της επιτόπιας συνδεσιμότητας μεταξύ της Ευρώπης και του Ινδοειρηνικού.
- Ενίσχυση της συνεργασίας στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη»· διερεύνηση της δυνατότητας διασύνδεσης με το εν λόγω πρόγραμμα επιλέξιμων εταίρων του Ινδοειρηνικού που συμμερίζονται τις ίδιες απόψεις με την ΕΕ, όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Δημοκρατία της Κορέας, η Νέα Ζηλανδία και η Σινγκαπούρη.
- Διερεύνηση τρόπων για την εξασφάλιση ενισχυμένης ναυτικής παρουσίας των κρατών μελών της ΕΕ, για την καλύτερη προστασία των θαλάσσιων οδών επικοινωνίας και της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στον Ινδοειρηνικό, με παράλληλη ενίσχυση της ικανότητας των εταίρων του Ινδοειρηνικού να διασφαλίζουν τη θαλάσσια ασφάλεια.
- Ενίσχυση της στήριξης προς τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και της ετοιμότητας έναντι πανδημιών για τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες της περιοχής του Ινδοειρηνικού, με σκοπό την ενίσχυση της συνεργατικής έρευνας για τις μεταδοτικές νόσους στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».
Ιστορικό
Η έκδοση της κοινής ανακοίνωσης ακολουθεί τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με στρατηγική της ΕΕ για τη συνεργασία στον Ινδοειρηνικό, τα οποία εκδόθηκαν στις 19 Απριλίου 2021.
Η ΕΕ θα εμβαθύνει τη συνεργασία της με τους εταίρους του Ινδοειρηνικού, ώστε να ανταποκριθεί στις αναδυόμενες δυναμικές που επηρεάζουν την περιφερειακή σταθερότητα. Επιθυμούμε να προωθήσουμε την πολυμερή συνεργασία, μεταξύ άλλων με τον ASEAN, με σκοπό την αντιμετώπιση παγκόσμιων προκλήσεων, από την πανδημία COVID-19 έως το κλίμα και από τη διακυβέρνηση των ωκεανών έως τον ψηφιακό τομέα.
Η συνεργασία της ΕΕ με την περιοχή του Ινδοειρηνικού θα βασίζεται σε αρχές, θα είναι μακροπρόθεσμη και θα προωθεί μια αποτελεσματική πολυμερή συνεργασία χωρίς αποκλεισμούς, η οποία θα στηρίζεται σε μια διεθνή τάξη που διέπεται από κανόνες, καθώς και σε κοινές αξίες και αρχές, συμπεριλαμβανομένης της δέσμευσης για σεβασμό της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου.
