Εκατοντάδες αδρανή ηφαίστεια παγκοσμίως ενδέχεται να «ξυπνήσουν» εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και να προκαλέσουν ισχυρότερες και συχνότερες εκρήξεις από ποτέ.
Οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον στις ΗΠΑ κατέληξαν στο συμπέρασμα αυτό αφού μελέτησαν ηφαίστεια στη νότια Χιλή, εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο το λιώσιμο των παγετώνων επηρεάζει τη συμπεριφορά του μάγματος, σύμφωνα με δημοσίευμα της Daily Mail.
Oι παγετώνες λειτουργούν ως «καπάκι» για τα ηφαίστεια
Το φαινόμενο, σύμφωνα με τη μελέτη, οφείλεται στη σχέση μεταξύ της παγετώδους κάλυψης και της πίεσης που αυτή ασκεί στον γήινο φλοιό. Όπως εξηγεί ο γεωεπιστήμονας Pablo Moreno-Yaeger, οι παγετώνες λειτουργούν ως «καπάκι» που καταστέλλει την ηφαιστειακή δραστηριότητα. Όταν όμως οι παγετώνες υποχωρούν ,όπως συμβαίνει σήμερα σε περιοχές όπως η Ανταρκτική, η Βόρεια Αμερική και η Νέα Ζηλανδία, η ξαφνική αποφόρτιση του φλοιού επιτρέπει στο μάγμα να απελευθερωθεί εκρηκτικά.
«Οι παγετώνες τείνουν να καταστέλλουν τον όγκο των εκρήξεων από τα ηφαίστεια κάτω από αυτούς», εξήγησε ο Moreno-Yaeger, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. «Αλλά καθώς οι παγετώνες υποχωρούν λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι αυτά τα ηφαίστεια συνεχίζουν να εκρήγνυνται πιο συχνά και πιο εκρηκτικά».
Οι ερευνητές μελέτησαν έξι ηφαίστεια της Νότιας Χιλής, μεταξύ των οποίων και το Mocho-Choshuenco, για να εντοπίσουν τις περιόδους έντονης δραστηριότητας. Κατά την τελευταία εποχή των παγετώνων, η οποία κορυφώθηκε πριν από περίπου 26.000 χρόνια, η παγωμένη κάλυψη συγκρατούσε το μάγμα σε βάθος έως 15 χιλιομέτρων. Με το τέλος της εποχής και την απότομη τήξη του πάγου, το μάγμα εκτονώθηκε βίαια προκαλώντας ισχυρές εκρήξεις.
Η προειδοποίηση επιστημόνων
Οι επιπτώσεις από μια παγκόσμια αύξηση των ηφαιστειακών εκρήξεων δεν περιορίζονται σε τοπικό επίπεδο. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι μια τέτοια δραστηριότητα μπορεί να επηρεάσει το παγκόσμιο κλίμα. Βραχυπρόθεσμα, τα ηφαίστεια απελευθερώνουν αερολύματα που ανακλούν την ηλιακή ακτινοβολία, δροσίζοντας τον πλανήτη. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η έκρηξη του όρους Πινατούμπο το 1991 στις Φιλιππίνες, η οποία μείωσε την παγκόσμια θερμοκρασία κατά περίπου 0,5°C, σύμφωνα με το ρεπορτάζ.
Ωστόσο, σε μακροπρόθεσμη βάση, η συχνή ηφαιστειακή δραστηριότητα μπορεί να επιδεινώσει την υπερθέρμανση του πλανήτη. Τα ηφαίστεια εκπέμπουν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα και άλλων αερίων του θερμοκηπίου. Όσο περισσότερο λιώνουν οι παγετώνες, τόσο περισσότερο ενεργοποιούνται τα ηφαίστεια, και όσο περισσότερο αυτά εκρήγνυνται, τόσο αυξάνεται η παγκόσμια θερμοκρασία, οδηγώντας σε περαιτέρω τήξη των παγετώνων.
«Με την πάροδο του χρόνου, το σωρευτικό αποτέλεσμα πολλαπλών εκρήξεων μπορεί να συμβάλει στη μακροπρόθεσμη υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της συσσώρευσης αερίων του θερμοκηπίου», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Moreno-Yaeger. «Το λιώσιμο των παγετώνων προκαλεί εκρήξεις και οι εκρήξεις με τη σειρά τους θα μπορούσαν να συμβάλουν σε περαιτέρω αύξηση της θερμοκρασίας και του λιωσίματος», συμπλήρωσε.
Η μελέτη παρουσιάστηκε στο επιστημονικό συνέδριο Goldschmidt στην Πράγα και ενισχύει τη σημασία της κατανόησης των γεωλογικών συνεπειών της κλιματικής αλλαγής. Αν και τα ηφαίστεια μπορεί να φαίνονται αδρανή, βρίσκονται σε εγρήγορση, και οι ανθρώπινες επιδράσεις στο περιβάλλον ίσως επιταχύνουν την αφύπνισή τους. Πηγή: iefimerida, Φωτογραφία AP
