Η τελευταία έρευνα του Ευρωβαρόμετρου με θέμα «Γνώση και στάση των ευρωπαίων πολιτών έναντι της επιστήμης και της τεχνολογίας» που δημοσιεύθηκε σήμερα δείχνει ότι περισσότεροι από 8 στους 10 πολίτες (83 %) πιστεύουν ότι η συνολική επιρροή της επιστήμης και της τεχνολογίας είναι θετική. Τα δύο τρίτα των ερωτηθέντων (67 %) συμφωνούν επίσης ότι η επιστήμη και η τεχνολογία κάνουν τη ζωή μας ευκολότερη, υγιέστερη και πιο άνετη.
Οι ερωτηθέντες είναι πιθανότερο να πιστεύουν ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (87 %), οι τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (79 %) και τα εμβόλια και η καταπολέμηση των μολυσματικών ασθενειών (77 %) θα έχουν θετική επίδραση στον τρόπο ζωής μας τα επόμενα 20 χρόνια.
Η έρευνα δείχνει ότι η πλειονότητα των Ευρωπαίων επιθυμεί να μάθει περισσότερα για τις επιστημονικές εξελίξεις (58 %). Ωστόσο, η έλλειψη χρόνου (40 %), η έλλειψη ενδιαφέροντος (37 %) και η έλλειψη γνώσεων στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας (36 %) εξακολουθούν να αποτελούν σημαντικά εμπόδια όσον αφορά τη συμμετοχή του κοινού στην επιστήμη και την τεχνολογία.
Η έρευνα εξέτασε επίσης ευρύτερα ζητήματα που αφορούν την εμπιστοσύνη και την ισότητα στην επιστήμη. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 77 % των ερωτηθέντων συμφωνούν ότι η επιστήμη και η τεχνολογία θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες όλων των ομάδων ανθρώπων κατά την ανάπτυξη νέων λύσεων και προϊόντων, ενώ ένα άλλο 72 % πιστεύει ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για να διασφαλίσει ότι οι νέες τεχνολογίες ωφελούν όλους. Παράλληλα, η πλειοψηφία των πολιτών εκφράζει κάποια ανησυχία για τις δυνατότητες των επιστημονικών εφαρμογών να απειλήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα (58 % συμφωνούν με τη δήλωση) και σχεδόν τα δύο τρίτα (64 %) πιστεύουν επίσης ότι η επιστήμη και η τεχνολογία θα μπορούσαν να συμβάλουν στη βελτίωση του περιβάλλοντος και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, αλλά ότι βοηθούν κυρίως τις εταιρείες να βγάλουν χρήματα.
Όσον αφορά την ανταλλαγή επιστημονικών αποτελεσμάτων και τη συνεργασία με το κοινό, οκτώ στους δέκα (80 %) συμφωνούν με τη δήλωση ότι τα αποτελέσματα της δημόσιας χρηματοδοτούμενης έρευνας θα πρέπει να διατίθενται στο διαδίκτυο δωρεάν, ενώ περισσότεροι από έξι στους δέκα (63 %) συμφωνούν ότι «η συμμετοχή μη επιστημόνων στην έρευνα και την τεχνολογική ανάπτυξη διασφαλίζει ότι η επιστήμη και η τεχνολογία ανταποκρίνονται στις ανάγκες, τις αξίες και τις προσδοκίες της κοινωνίας».
Η φετινή έρευνα περιλάμβανε έμφαση στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ) για την επιστημονική έρευνα, αποκαλύπτοντας ανάμικτες απόψεις μεταξύ των πολιτών σχετικά με το θέμα αυτό. Λίγο περισσότερο από το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (38 %) δηλώνουν ότι εμπιστεύονται την επιστημονική έρευνα και τις ανακαλύψεις που δημιουργούνται με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, ενώ το ένα τέταρτο (25 %) δεν εμπιστεύεται αυτό το είδος έρευνας. Ωστόσο, οι μισοί πολίτες της ΕΕ (50 %) συμφωνούν ότι η τεχνητή νοημοσύνη που χρησιμοποιείται στην επιστήμη προωθεί επιστημονικές ανακαλύψεις που θα οδηγήσουν σε λύσεις σε μείζονες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή και οι σοβαρές ασθένειες.
Για να αξιοποιηθεί το ενδιαφέρον των πολιτών και να ενισχυθεί η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη στήριξη της ΕΕ στην επιστήμη, την έρευνα και την καινοτομία, αναμένεται να ξεκινήσει μια επικοινωνιακή εκστρατεία της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2025. Η εκστρατεία θα παρουσιάσει έργα έρευνας και καινοτομίας που υποστηρίζονται από την ΕΕ και τον ρόλο τους στη βελτίωση της ζωής των ανθρώπων.
Το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», το πρόγραμμα έρευνας και καινοτομίας της ΕΕ (2021-2027), ενισχύει τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ επιστήμης και κοινωνίας μέσω της προώθησης της συνδημιουργίας θεματολογίων Ε & Κ και της άμεσης συμμετοχής των πολιτών και της κοινωνίας των πολιτών στην έρευνα και την καινοτομία.
Η κοινωνική συμμετοχή στην έρευνα και την καινοτομία αποτελεί τομέα προτεραιότητας για κοινή δράση στην ΕΕ στο πλαίσιο του Συμφώνου για την Ε & Κ στην Ευρώπη, και η συμμετοχή των πολιτών και των ενδιαφερόμενων μερών βρίσκεται στο επίκεντρο του θεματολογίου πολιτικής για τον Ευρωπαϊκό Χώρο Έρευνας, συμβάλλοντας στην ενίσχυση του κοινωνικού αντικτύπου και της εμπιστοσύνης στην επιστήμη.
Οι πανευρωπαϊκές έρευνες για την επιστήμη και την τεχνολογία διαρκούν τέσσερις δεκαετίες. Προηγούμενες σχετικές μελέτες του Ευρωβαρόμετρου περιλαμβάνουν το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 516 (2021), το Ειδικό Ευρωβαρόμετρο 401 (2013), τα Ειδικά Ευρωβαρόμετρα 340/341 (EB73.1) και τα Ειδικά Ευρωβαρόμετρα 224/225 (EB63.1).
