Μια συνεργασία ορόσημο που τοποθετεί την Κύπρο στην πρώτη γραμμή της Τεχνητής Νοημοσύνης στην Ευρώπη
Στην υπογραφή στρατηγικού Μνημονίου Συνεργασίας με την εταιρεία Tenstorrent Inc, παγκόσμια ηγέτιδα στην Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ) και σε υπολογιστικές λύσεις που βασίζονται στην αρχιτεκτονική RISC-V, προχώρησε το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ), ενισχύοντας σημαντικά τη θέση της Κύπρου στους τομείς της ΤΝ, των υπολογιστών υψηλής απόδοσης και της ψηφιακής κυριαρχίας.
Η τελετή υπογραφής πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου 2025, παρουσία του Υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κ. Νικόδημου Δαμιανού, και της Υφυπουργού παρά τω Προέδρω, κας Ειρήνης Πικί, ενώ προηγήθηκε συνάντηση των εκπροσώπων της εταιρείας με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κ. Νίκο Χριστοδουλίδη.
Το Μνημόνιο Συνεργασίας υπέγραψαν ο Επικεφαλής Επιστήμονας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Δημήτρης Σκουρίδης, ως ex-officio Πρόεδρος του ΙδΕΚ και ο CEO της Tenstorrernt, κ. Jim Keller. Το Μνημόνιο αποτελεί ορόσημο για την Κύπρο, αφού θεσπίζει μια στρατηγική συνεργασία με την Tenstorrent που θα ενισχύσει την ικανότητα της χώρας σε τέσσερις βασικούς τομείς:
- Προώθηση των δυνατοτήτων σχεδιασμού ΤΝ και ημιαγωγών, επιτρέποντας στην Κύπρο να συμμετάσχει στο αναπτυσσόμενο οικοσύστημα ανοιχτού κώδικα και RISC-Vτης Ευρώπης
- Δημιουργία κυρίαρχης υπολογιστικής υποδομής που υποστηρίζει την ψηφιακή ανεξαρτησία της Κύπρου και τη συμμόρφωση με τον Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ΤΝ
- Προώθηση της ακαδημαϊκής συνεργασίας και της ανάπτυξης του εργατικού δυναμικού για την καλλιέργεια νέων ταλέντων στην ΤΝ, στη μικροηλεκτρονική καιστους υπολογιστές υψηλής απόδοσης
- Επέκταση της συνεργασίας μεταξύ του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα για την επιτάχυνση της καινοτομίας και της εμπορευματοποίησης σε τομείς όπως η ενέργεια, η υγεία, η ναυτιλία και η άμυνα.
Η Tenstorrent είναι ηγέτιδα καινοτόμος εταιρεία διεθνώς στον τομέα των τσιπ και συστημάτων TN που προσφέρει οικονομικά αποδοτικές εναλλακτικές λύσεις ανοιχτού κώδικα σε μεγάλους προμηθευτές GPU και είναι η πρώτη εταιρεία τσιπ TN με παγκόσμιας κλάσης δυνατότητες που θα ανοίξει γραφεία στην Κύπρο εντός του 2026. Η συνεργασία αυτή ενισχύει τον στρατηγικό στόχο της Κύπρου να καταστεί περιφερειακός ηγέτης στην καινοτομία στον τομέα της ΤΝ, της ψηφιακής κυριαρχίας και της βιώσιμης τεχνολογικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα ευθυγραμμίζεται με ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες όπως τo πρόγραμμα EuroHPC και η Κοινή Επιχείρηση Chips.
Στη δική του παρέμβαση, ο Υφυπουργός Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, Δρ Νικόδημος Δαμιανού δήλωσε: «Όταν συναντηθήκαμε στα κεντρικά γραφεία της Tenstorrent στη Σάντα Κλάρα, κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Προέδρου Χριστοδουλίδη στις ΗΠΑ τον περασμένο Απρίλιο, μιλήσαμε για δύο πράγματα: στόχους και ευκαιρίες. Τον στόχο της Tenstorrent να δημιουργήσει την επόμενη γενιά ανοιχτού κώδικα, υψηλής αποδοτικότητας ημιαγωγών (open– source semiconductors) που θα τροφοδοτήσουν το μέλλον της TN τον δικό μας στόχο ως Κύπρος να οικοδομήσουμε την «επόμενη γενιά» ενός κόμβου τεχνολογίας και καινοτομίας, όχι μόνο σε περιφερειακό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, αξιοποιώντας τα στρατηγικά πλεονεκτήματα της χώρας μας, αλλά και την ευκαιρία να αναπτύξουμε δυνατότητες κυρίαρχης τεχνητής νοημοσύνης στην Κύπρο, μέσα από συνεργασία και μια κοινή πλατφόρμα ανάπτυξης, καινοτομίας και ταλέντου. Το Μνημόνιο Συναντίληψης που υπογράφεται σήμερα αποτελεί απτή απόδειξη της δέσμευσής μας σε αυτή ακριβώς την προοπτική. Ευχαριστώ την Tenstorrent για την εμπιστοσύνη της και την απόφασή της να επενδύσει μαζί μας σε αυτό το κοινό όραμα.».
«Η συνεργασία με την Tenstorrent αποτελεί ένα καθοριστικό βήμα στην τεχνολογική πορεία της Κύπρου και είναι αποτέλεσμα ισχυρής διπλωματίας», δήλωσε ο κ. Σκουρίδης, υπογραμμίζοντας πως «αντικατοπτρίζει την κοινή μας δέσμευση για τεχνολογική αριστεία και καινοτομία που εξυπηρετούν την κοινωνία. Ο κ. Σκουρίδης, πρόσθεσε ότι «η άφιξη της Tenstorrent στην Κύπρο στέλνει θετικό μήνυμα για το αναπτυσσόμενο οικοσύστημα καινοτομίας της Κύπρου στον τομέα της ΤΝ, στο οποίο συγκαταλέγεται πλέον μια κορυφαία εταιρεία μικροτσίπ με παγκόσμιας κλάσης δυνατότητες ΤΝ, ενώ Κύπριοι ερευνητές και περισσότερες από 100 νεοφυείς επιχειρήσεις ΤΝ, εταιρείες τεχνολογίας και πελάτες υιοθετούν την ΤΝ ως στρατηγικό πλεονέκτημα. Αν και αυτή είναι μόνο η αρχή του ταξιδιού, μαζί ενισχύουμε την κρατική μας ικανότητα στον τομέα της ΤΝ και του σχεδιασμού ημιαγωγών, αναπτύσσοντας την ικανότητά μας να σχεδιάζουμε αυτόνομες λύσεις ΤΝ και μετατρέποντας την Κύπρο σε έναν αξιόπιστο τεχνολογικό κόμβο στην Ευρώπη», πρόσθεσε. Η άφιξη της Tenstorrent, τόνισε ο κ. Σκουρίδης, «συμπληρώνει ένα σημαντικό μέρος των δυνατοτήτων που απαιτούνται για τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού οικοσυστήματος καινοτομίας στον τομέα της ΤΝ, επιτρέποντας στους ενδιαφερόμενους να σχεδιάζουν και να αναπτύσσουν προϊόντα ΤΝ, συμπεριλαμβανομένων των αυτόνομων λύσεων. Αυτή η εξέλιξη αλλάζει τα δεδομένα, δημιουργώντας συνέργειες με τους πιο προηγμένους οργανισμούς στον κόσμο που εμπιστεύονται το ταλέντο και τις δυνατότητες έρευνας και ανάπτυξης της Κύπρου», κατέληξε.
Από την πλευρά του, ο CEO της Tenstorrent, κ. Jim Keller δήλωσε ενθουσιασμένος που συνεργάζεται με την Κύπρο, «μια χώρα που μοιράζεται το όραμά μας στην ανοιχτή πληροφορική, την καινοτομία και την τεχνολογική ανεξαρτησία. Αυτή η συνεργασία ανοίγει τις πόρτες σε νέες ευκαιρίες για έρευνα, εκπαίδευση και από κοινού ανάπτυξη προηγμένων τεχνολογιών ΤΝ και υπολογιστών, με σημαντικά οφέλη όχι μόνο για την Κύπρο, αλλά και για την Ευρώπη και την ευρύτερη περιοχή», κατέληξε.
Ο Πρόεδρος του Invest Cyprus, Ευγένιος Ευγενίου, υπογράμμισε πως η Tenstorrent «είναι η πρώτη εταιρεία με τσιπ ΤΝ που εγκαθίσταται στην Κύπρο, μετά την επίσκεψη του Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στη Silicon Valley τον Απρίλιο 2025 και η τρίτη εταιρεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες που εμπιστεύεται την Κύπρο ως βάση για την ΤΝ στην Ευρώπη», προσθέτοντας πως η παρουσία μιας εταιρείας υποδομής ΤΝ στην Κύπρο, «ενισχύει τη θέση της χώρας ως τεχνολογικού κόμβου και λειτουργεί ως πόλος έλξης ταλέντων, δημιουργώντας ένα φαινόμενο προσέλκυσης εγκεφάλων (brain gain)».
Το Μνημόνιο Συνεργασίας είναι το επιστέγασμα μιας σειράς συζητήσεων με την Trenstorrent και υλοποιείται σε συνέχεια της επίσκεψης του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στις ΗΠΑ, όπου συναντήθηκε με τον CEO της Tenstorrent στην Καλιφόρνια. Εκπρόσωποι της εταιρείας, πραγματοποίησαν, επίσης επισκέψεις στην Κύπρο κατά τη διάρκεια του 2024 και του 2025, υπό την προσωπική καθοδήγηση και συντονισμό του Επικεφαλής Επιστήμονα κ. Σκουρίδη, του Υφυπουργού Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής κ. Νικόδημου Δαμιανού και του CEO του Invest Cyprus κ. Μάριου Τανούση. Κατά τη διάρκεια αυτών των επισκέψεων, οι δύο πλευρές διερεύνησαν τις ευκαιρίες για συνεργασία σε κρατικό επίπεδο καθώς και με ερευνητικά κέντρα και τη βιομηχανία της Κύπρου, θέτοντας τα θεμέλια για μια επίσημη συμφωνία. Μεταξύ άλλων, έγιναν συναντήσεις με την Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, κ. Ειρήνη Πική, τον Υφυπουργό Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής, κ. Νικόδημου Δαμιανού, το ΙδΕΚ, τον Invest Cyprus, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Κύπρου (KEBE), καθώς και με πανεπιστήμια και Κέντρα Αριστείας, όπως το Κέντρο Αριστείας «ΚΟΙΟΣ», το Κέντρο Αριστείας CYENS και το Κυπριακό Ινστιτούτο για τη Θάλασσα και τη Ναυτιλία (CMMI).
Στην τελετή υπογραφής παρευρέθηκαν κρατικοί αξιωματούχοι, πρέσβεις, πρυτάνεις από κορυφαία πανεπιστήμια της Κύπρου, εκπρόσωποι των Κέντρων Αριστείας της χώρας και άλλοι διακεκριμένοι καλεσμένοι. Η παρουσία τους επιβεβαίωσε την ιδιαίτερη σημασία αυτής της στρατηγικής συνεργασίας και τις δυνατότητες ενίσχυσης της θέσης της Κύπρου στο παγκόσμιο οικοσύστημα της ΤΝ και των ημιαγωγών.
Η Tenstorrent ξεχωρίζει χάρη στον σχεδιασμό ανοιχτού κώδικα του υλικού της, που βασίζεται στην αρχιτεκτονική RISC-V, κατατάσσοντάς την μεταξύ των πιο πρωτοπόρων εταιρειών ΤΝ και ημιαγωγών στον κόσμο. Η τεχνολογία της επιτρέπει τη δημοκρατική πρόσβαση σε υπολογιστές υψηλής απόδοσης, καθιστώντας την πολύτιμο εταίρο στο όραμα της Κύπρου για κυρίαρχη ΤΝ, ψηφιακή ανεξαρτησία και βιώσιμη τεχνολογική ανάπτυξη. O CEO της εταιρείας κ. Jim Keller, είναι παγκοσμίου φήμης μηχανικός μικροεπεξεργαστών και ηγέτης στον τομέα της τεχνολογίας, γνωστός για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε στο σχεδιασμό των τσιπ που τροφοδοτούν τα iPhone και iPad της Apple, των πρωτοποριακών επεξεργαστών της AMD και των προηγμένων πλατφόρμων υλικού της Tesla.
Το Μνημόνιο είναι πλήρως ευθυγραμμισμένο με τη στρατηγική της χώρας και συνδράμει στην υλοποίηση του «Οράματος 2035» του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, στην υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την ΤΝ και την πρωτοβουλία Minds in Cyprus, με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη της οικονομίας βασισμένης στην ερευνητική αριστεία και καινοτομία με παγκόσμιο αντίκτυπο.
