Ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα τα τελευταία προφίλ για τον καρκίνο ανά χώρα για όλα τα κράτη μέλη, τη Νορβηγία και την Ισλανδία. Οι εκθέσεις του 2025 δείχνουν ότι τα ποσοστά επιβίωσης από καρκίνο αυξάνονται σε ολόκληρη την ΕΕ. Ταυτόχρονα, ο καρκίνος εξακολουθεί να αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας και εξακολουθούν να υπάρχουν ανισότητες μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τον καρκίνο.
Τα προφίλ δείχνουν επίσης πώς ο καρκίνος μπορεί να μας αγγίξει όλους, με τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονται υπό ενεργό θεραπεία ή ζουν με ιστορικό καρκίνου να αυξάνεται λόγω της γήρανσης του πληθυσμού και των αυξημένων ποσοστών επιβίωσης. Σε αναγνώριση αυτού, οι περισσότερες χώρες έχουν αναπτύξει εθνικά σχέδια για τον καρκίνο που ευθυγραμμίζονται στενά με τα βασικά στοιχεία του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.
Τα προφίλ υπογραμμίζουν άλλα σημαντικά γεγονότα, όπως:
Τα ποσοστά επιβίωσης από καρκίνο έχουν βελτιωθεί, με τη θνησιμότητα από καρκίνο να μειώνεται κατά 12 %[1]. Ταυτόχρονα, ο επιπολασμός του καρκίνου αυξήθηκε κατά 24 %[2], ζητώντας περαιτέρω προσπάθειες για την ανάπτυξη προγραμμάτων αποκατάστασης και ποιότητας ζωής.
Περίπου οι μισές περιπτώσεις καρκίνου προκαλούνται από τέσσερις κύριους τύπους καρκίνου: παχέος εντέρου, πνεύμονα, προστάτη και μαστού. Ο καρκίνος του μαστού ευθύνεται για σχεδόν ένα στα τρία νέα κρούσματα καρκίνου μεταξύ των γυναικών στην ΕΕ, ενώ ο καρκίνος του προστάτη αντιπροσωπεύει σχεδόν μία στις τέσσερις νέες περιπτώσεις μεταξύ των ανδρών.
Εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες ανισότητες όσον αφορά τη θνησιμότητα από καρκίνο. Οι διαφορές διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών, με τα ποσοστά να παραμένουν υψηλότερα στις χώρες χαμηλού εισοδήματος, μεταξύ των ατόμων με χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και μεταξύ των ανδρών. Αυτό υπογραμμίζει τη σημασία της συνέχισης της αντιμετώπισης των ανισοτήτων όσον αφορά την πρόσβαση και τα πρότυπα περίθαλψης.
Έχουν σημειωθεί βελτιώσεις σε ορισμένους παράγοντες κινδύνου καρκίνου στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των ποσοστών καπνίσματος και της συνολικής μείωσης της κατανάλωσης οινοπνεύματος. Ωστόσο, το υπερβολικό βάρος και η παχυσαρκία εξακολουθούν να αποτελούν αυξανόμενη πρόκληση, με περισσότερους από τους μισούς ενήλικες στην ΕΕ να είναι υπέρβαροι.
Υπάρχουν ανησυχητικές τάσεις όσον αφορά την έγκαιρη ανίχνευση μέσω του προσυμπτωματικού ελέγχου. Μία στις δύο χώρες της ΕΕ έχει δει μείωση της πρόσληψης προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου του μαστού και δύο στις τρεις έχουν σημειώσει μειώσεις στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας.
Τα ανά διετία προφίλ χωρών καταρτίζονται από κοινού με τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μητρώου Ανισοτήτων κατά του Καρκίνου. Η σημερινή νέα έκδοση συνοδεύεται από συγκεφαλαιωτική έκθεση που συνοψίζει και συγκρίνει την κατάσταση σε επίπεδο ΕΕ.
Ως μία από τις δράσεις του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, η Επιτροπή δημοσίευσε επίσης την πρώτη επίσημη έκδοση του ευρωπαϊκού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας για τις υπηρεσίες καρκίνου του μαστού. Το πρόγραμμα καθορίζει ένα σύνολο απαιτήσεων ποιότητας για την περίθαλψη του καρκίνου του μαστού, οι οποίες καλύπτουν τον προσυμπτωματικό έλεγχο, τη διάγνωση, τη θεραπεία και την παρακολούθηση. Στόχος του προγράμματος είναι η διασφάλιση της ποιότητας και της συνέχειας της περίθαλψης σε ολόκληρη την Ευρώπη, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον καρκίνο του μαστού (ECIBC).
Την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καρκίνου, ο Επίτροπος Várhelyi θα φιλοξενήσει επίσης τον πρώτο του διάλογο για την πολιτική για τη νεολαία, με 30 νεαρούς επιζώντες του καρκίνου και νέους επαγγελματίες του καρκίνου. Ο διάλογος θα αποτελέσει ευκαιρία για τους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις απόψεις τους σχετικά με τις πολιτικές και τα προγράμματα υγείας της ΕΕ στον τομέα της ογκολογίας και να συζητήσουν τον τρόπο με τον οποίο η πολιτική υγείας μπορεί να εξυπηρετήσει καλύτερα τους καρκινοπαθείς και τους επιζώντες.
Τις επόμενες ημέρες, η Επιτροπή θα παρουσιάσει επίσης επισκόπηση του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου, η οποία θα δείξει τη σημαντική πρόοδο που έχει σημειωθεί στον τομέα της πολιτικής για τον καρκίνο από την έναρξή του τον Φεβρουάριο του 2021. Η αξιολόγηση θα καταδείξει ότι το σχέδιο για τον καρκίνο, το πιο φιλόδοξο, ολοκληρωμένο και καλά χρηματοδοτούμενο σχέδιο για την αντιμετώπιση του καρκίνου σε επίπεδο ΕΕ, υλοποιείται και ότι οι βασικοί στόχοι του εξακολουθούν να ισχύουν. Η διαρκής εφαρμογή παραμένει ζωτικής σημασίας για να συνεχιστεί ο αντίκτυπος για τους ασθενείς και τις οικογένειες σε ολόκληρη την ΕΕ.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου αποτελεί βασικό πυλώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας που ανακοινώθηκε από την Πρόεδρο φον ντερ Λάιεν το 2020. Το σχέδιο για τον καρκίνο αποτελεί την ανανεωμένη δέσμευση της Επιτροπής για τη βελτίωση της πρόληψης του καρκίνου, της έγκαιρης διάγνωσης, της διάγνωσης, της θεραπείας και της ποιότητας ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων στην ΕΕ. Το σχέδιο δρομολογήθηκε τον Φεβρουάριο του 2021, με δέκα εμβληματικές πρωτοβουλίες και περισσότερες από 30 περαιτέρω δράσεις σε τέσσερις πυλώνες.
Για τη δεύτερη δημοσίευση στις 3 Φεβρουαρίου 2025, καταρτίστηκαν με τη βοήθεια του ΟΟΣΑ 29 προφίλ χωρών κατά του καρκίνου (ΕΕ27, Ισλανδία και Νορβηγία). Τα προφίλ χρησιμεύουν ως εργαλείο για τον εντοπισμό των ανισοτήτων στην πρόληψη και τη φροντίδα του καρκίνου. Ρίχνουν φως σε βασικά επιτεύγματα, προκλήσεις και ανισότητες σε κάθε χώρα και συγκρίνουν τα πορίσματα για τις επιμέρους χώρες με την κατάσταση στην ΕΕ στο σύνολό της. Αυτό μπορεί να συμβάλει στην παρακολούθηση της προόδου που έχει επιτευχθεί με την πάροδο του χρόνου και στη στήριξη των υπευθύνων χάραξης πολιτικής μέσω της καθοδήγησης των επενδύσεων και των παρεμβάσεων σε περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου.
