Τις συμφωνίες δανείων ύψους €72 εκατομμυρίων έκαστη μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) και της Τράπεζας Αναπτύξεως του Συμβουλίου της Ευρώπης (ΤΑΣτΕ), για τη χρηματοδότηση της ανέγερσης του νέου αρχαιολογικού μουσείου στη Λευκωσία, υπέγραψαν την Πέμπτη ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, ο Υπουργός Μεταφορών Επικοινωνιών και Έργων Αλέξης Βαφεάδης, η Υφυπουργός Πολιτισμού Βασιλική Κασσιανίδου, ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Κυριάκος Κακουρής και ο Υποδιοικητής της Αναπτυξιακής Τράπεζας του Συμβουλίου της Ευρώπης, Tomáš Boček. Σε ομιλίες τους υπογράμμισαν ότι το νέο Μουσείο αναμένεται να αποτελέσει ορόσημο για την ανάδειξη της πλούσιας αρχαιολογικής κληρονομιάς της Κύπρου, ενισχύοντας παράλληλα τον τουρισμό και την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Στην παρέμβαση της η Υφυπουργός Πολιτισμού, Βασιλική Κασσιανίδου στην τελετή υπογραφής του χρηματοοικονομικού συμβολαίου για το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου, ανέφερε πως η υπογραφή του συμβολαίου καθιστά δυνατή την υλοποίηση ενός μεγάλου οράματος: τη δημιουργία του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου. Ένα εμβληματικό Μουσείο αντάξιο της ιστορίας και του πολιτισμού της πατρίδας μας, το οποίο θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και θα βάλει την Κύπρο στον πολιτιστικό χάρτη της Ευρώπης αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Ένα μουσείο που έρχεται να αντικαταστήσει το Κυπριακό Μουσείο, που ξεκίνησε να κτίζεται επί Αγγλοκρατιας το 1908, με δημόσια δαπάνη και μετά από απαίτηση της κυπριακής κοινωνίας. Όπως έχουμε ήδη ακούσει, μετά από αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, η Κυπριακή Δημοκρατία ανέθεσε την πλήρη μελέτη του Μουσείου στο αρχιτεκτονικό γραφείο THEONI XANTHI XZA ARCHITECTS L.L.C.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου θα αφηγείται τη ζωή των κατοίκων του νησιού, σε μια συνεχή πορεία από την προϊστορία έως και το τέλος της ρωμαϊκής περιόδου, όπως αυτή τεκμηριώνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα παλαιότερων αλλά και πολύ πρόσφατων ανασκαφών, και θα αναδείξει τη διαχρονική ιστορία του τόπου μας γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον. Επιπλέον, θα λειτουργήσει ως ένας ζωντανός πυρήνας πολιτισμού, έρευνας και εκπαίδευσης, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στη μελέτη και την ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Το Μουσείο θα ανταγωνίζεται επάξια άλλα μουσεία διεθνούς εμβέλειας, τόσο σε μέγεθος και σημασία του περιεχομένου του, όσο και σε λειτουργικότητα και αξιοποίηση της τεχνολογίας, αφού στους εκθεσιακούς του χώρους θα ενταχθούν πάνω από 70 διαδραστικές και πολυμεσικές εφαρμογές. Στις αίθουσες του θα εκτίθενται περισσότερα από 7000 αρχαία αντικείμενα που θα συνοδεύονται από σχέδια, χάρτες, φωτογραφίες, και κείμενα. Μέσα από τρισδιάστατα μοντέλα αντικειμένων και μνημείων, και άλλα σύγχρονα ψηφιακά μέσα, το μουσείο θα προσφέρει στους επισκέπτες του μια μοναδική εμπειρία. Το Τμήμα Αρχαιοτήτων είναι υπεύθυνο για την επιλογή και συντήρηση των εκθεμάτων που θα τοποθετηθούν στους εκθεσιακούς χώρους, το ψηφιακό διαδραστικό υλικό, τις εικονογραφήσεις, τα κείμενα, κτλ. Είναι επίσης υπεύθυνο για την οργάνωση των αποθηκών του νέου μουσείου, για τον εξοπλισμό και την λειτουργία των εργαστηρίων και γενικότερα την οργάνωση του νέου Μουσείου.
Η Εφορία Μουσείων του Τμήματος Αρχαιοτήτων ανέλαβε την αξιολόγηση των μουσειολογικών, μουσειογραφικών και γραφιστικών μελετών των εκθεσιακών χώρων αλλά και των λοιπών λειτουργικών χώρων του Μουσείου. Εξ αρχής συνεργάζεται στενά και αδιάκοπα με το Τμήμα Δημοσίων Έργων παρέχοντας την απαιτούμενη εξειδικευμένη γνώση σε θέματα της Κυπριακής αρχαιολογίας καθώς και διαχείρισης Μουσείων.
Για να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στον τεράστιο όγκο εργασίας που απαιτείται αλλά και για να μπορέσει να τηρήσει τα συμφωνημένα χρονοδιαγράμματα, η Εφορεία Μουσείων στελεχώθηκε άμεσα με εξειδικευμένο προσωπικό που ασχολείται αποκλειστικά για το έργο αυτό. Η ομάδα, η οποία αποτελείται από αρχαιολόγο-μουσειολόγο, συντηρητές, και ειδικούς αρχαιολόγους, μεταξύ άλλων, έχει αναλάβει την αναθεώρηση της μουσειολογικής μελέτης του 2021, ώστε η τελική έκθεση να παρουσιάζει τα αποτελέσματα και των πιο πρόσφατων αρχαιολογικών ερευνών.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κύπρου, δεν θα μπορούσε να υλοποιηθεί χωρίς τη συνεχιζόμενη στήριξη της Κυβέρνησης σε πολλαπλά επίπεδα και την εξασφάλιση των απαιτούμενων οικονομικών πόρων. Το Υπουργείο Οικονομικών μερίμνησε γι’ αυτό και τροχοδρόμησε την διαδικασία αιτήματος δανειοδότησης από τις δύο Ευρωπαϊκές Τράπεζες, την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Τράπεζα Αναπτύξεων του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η επικοινωνία του Τμήματος Αρχαιοτήτων με τις δύο τράπεζες άρχισε ήδη τον Ιούνιο του 2022. Πραγματοποιήθηκαν τακτικές επαφές και επι τόπου συναντήσεις στο Κυπριακό Μουσείο, όπου συζητήθηκαν τα κτηριακά και άλλα σοβαρά προβλήματα λειτουργίας του υφιστάμενου κτηρίου, αλλά και τα οφέλη ενός νέου Μουσείου που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες απαιτήσεις της κοινωνίας.
Το 2023 η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EIB) στήριξε το Τμήμα Αρχαιοτήτων στον σχεδιασμό μελέτης διαχείρισης και αποθήκευσης των συλλογών στο νέο Μουσείο, θέτοντας στις υπηρεσίες του ειδικούς συμβούλους. Η μελέτη έχει ήδη ολοκληρωθεί και θα εφαρμοστεί όταν το μουσείο είναι έτοιμο. Θα ήθελα λοιπόν με την ευκαιρία αυτή να ευχαριστήσω θερμά τους αρμόδιους λειτουργούς της ΕΙΒ για την ουσιαστική αυτή βοήθεια. Ευελπιστούμε ότι η τράπεζα θα μας στηρίξει ξανά για την ολοκληρωση μελέτης που θα εστιάσει στο οργανόγραμμα του Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου, καθορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να στελεχωθεί και να οργανωθεί διοικητικά, ώστε να λειτουργήσει αποτελεσματικά.
Η σημερινή υπογραφή σηματοδοτεί ένα καθοριστικό βήμα στην πορεία ολοκλήρωσης αυτού του εμβληματικού Έργου. Παράλληλα, επιβεβαιώνει τη δέσμευση όλων των εμπλεκόμενων φορέων για την επιτυχή υλοποίησή του.
