Είτε υδρόβιες είτε της ξηράς, οι χελώνες είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα ζώα με μακρά ιστορία που αξίζουν την προσοχή μας.
Αποτελούν αντικείμενο του ανθρώπινου θαυμασμού εδώ και πολλές χιλιάδες χρόνια, καθώς και σύμβολο σε παραδόσεις όλων των πολιτισμών. Και λογικό, καθώς είναι τόσο αρχαίες που οι πρόγονοί τους συνυπήρξαν με τους δεινόσαυρους, και κάποιες μπορούν να ζήσουν μέχρι τα 200 χρόνια.
Ας δούμε μερικές ενδιαφέρουσες αλήθειες για τις χελώνες:
Χωρίζονται σε δύο μεγάλες οικογένειες
Η συντριπτική πλειοψηφία των 350 ειδών χελωνών ανήκουν στην οικογένεια των κρυπτόδειρων, που σημαίνει ότι μπορούν να κρύψουν το κεφάλι τους μέσα στα καβούκια τους όταν νιώσουν ότι απειλούνται. Η άλλη οικογένεια είναι αυτή των πλευρόδειρων, οι οποίες διπλώνουν το λαιμό τους προς τη μία μεριά όταν κρύβουν το κεφάλι τους. Υπάρχουν και άλλες ανατομικές διαφορές μεταξύ των δύο οικογενειών. Για παράδειγμα, τα καβούκια των κρυπτόδειρων αποτελούνται από 12 οστέινες πλάκες, ενώ τα πλευρόδειρα έχουν 13, κι επίσης διαθέτουν πιο στενούς σπονδύλους στο λαιμό τους. Οι πλευρόδειρες χελώνες περιορίζονται γεωγραφικά στο νότιο ημισφαίριο, στην Αφρική, στη Νότια Αμερική, και στην Αυστραλία, ενώ οι κρυπτόδειρες ζουν σε όλη τη γη και μας είναι πιο γνωστές.
Το καβούκι τους είναι ενωμένο με το σώμα τους
Αντίθετα με τα παιδικά καρτούν, στα οποία μια χελώνα μπορεί να πηδήξει έξω απ’ το καβούκι της και να μείνει “γυμνή”, το καβούκι της χελώνας είναι ενωμένο με το σώμα της και απαραίτητο για την επιβίωσή της. Το εσωτερικό στρώμα του καβουκιού συνδέεται με τον υπόλοιπο σκελετό της χελώνας μέσω των πλευρών και των σπονδύλων. Τα καβούκια των περισσότερων χελωνών αποτελούνται από σκληρά στρώματα κερατίνης, της πρωτεΐνης από την οποία αποτελούνται και τα ανθρώπινα νύχια. Εξαίρεση αποτελούν οι χελώνες με μαλακό καβούκι και οι δερματοχελώνες, των οποίων τα καβούκια καλύπτονται από παχύ δέρμα. Τα καβούκια των χελωνών αναπτύχθηκαν ξεκάθαρα ως μηχανισμός άμυνας από τους θηρευτές.
Διαθέτουν ράμφη χωρίς δόντια
Μπορεί οι χελώνες να μη μοιάζουν καθόλου με τα πουλιά, αλλά στην πραγματικότητα μοιράζονται ένα κύριο χαρακτηριστικό τους: το ράμφος. Επίσης, δεν έχουν καθόλου δόντια. Τα ράμφη των σαρκοφάγων χελωνών είναι κοφτερά και με εγκοπές, και μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά τραύματα σε άνθρωπο, ενώ τα ράμφη των χορτοφάγων χελωνών είναι ειδικά προσαρμοσμένα για να κόβουν φυτά.
Σε σύγκριση με τα υπόλοιπα ερπετά, οι δαγκωματιές των χελωνών είναι σχετικά αδύναμες. Παρόλα αυτά, η χελώνα αλιγάτορας μπορεί να δαγκώσει το θήραμά της με δύναμη που προσομοιάζει αυτή ενός αρσενικού ενήλικα ανθρώπου. Φυσικά, ο κροκόδειλος μπορεί να δαγκώσει με τη δωδεκαπλάσια δύναμη!
Κάποιες ζουν για πάνω από 100 χρόνια
Αποτελεί κανόνα ότι οι αργοκίνητες και ψυχρόαιμες χελώνες ζουν πολύ περισσότερο από τα θηλαστικά και τα πτηνά αντίστοιχου μεγέθους. Ακόμα και οι μικρόσωμες χελώνες μπορούν να ζήσουν για 30-40 χρόνια, ενώ η χελώνα Γκαλαπάγκος μπορεί να φτάσει τα 200. Αν η χελώνα καταφέρει να επιβιώσει μέχρι την ενηλικίωση (αν και τα περισσότερα μωρά χελωνάκια δεν τα καταφέρνουν, καθώς τα πιάνουν θηρευτές μόλις σκάσουν απ’ το αυγό), το καβούκι της την προστατεύει από τους εχθρούς. Υπάρχουν ενδείξεις ότι το DNA αυτών των ερπετών επισκευάζεται πιο συχνά και ότι τα βλαστοκύτταρά τους αναγεννώνται πιο εύκολα. Είναι φυσικό, επομένως, οι γεροντολόγοι να μελετούν έντονα τις χελώνες, ώστε να μπορέσουν να απομονώσουν τα μυστικά της μακροζωίας τους.
Οι περισσότερες δεν έχουν καλή ακοή
Λόγω του ότι τα καβούκια τους τούς παρέχουν υψηλό βαθμό προστασίας, οι χελώνες δεν έχουν τόσο καλή ακοή όσο τα ζώα που ζουν σε κοπάδια, όπως οι αντιλόπες. Οι περισσότερες χελώνες, όταν είναι στην ξηρά, μπορούν να ακούσουν ήχους έντασης μέχρι 60 ντεσιμπέλ – αν σκεφτεί κανείς ότι ο ανθρώπινος ψίθυρος φτάνει τα 20 ντεσιμπέλ. Μέσα στο νερό, μπορούν να ακούσουν πολύ καλύτερα. Ούτε η όρασή τους είναι τόσο καλή, αλλά αρκεί ώστε οι σαρκοφάγες χελώνες να μπορούν να πιάνουν τα θηράματά τους. Επίσης, κάποιες χελώνες έχουν προσαρμοστεί ώστε να μπορούν να βλέπουν καλά στο σκοτάδι. Σε γενικές γραμμές, οι χελώνες δεν θεωρούνται πολύ έξυπνες, αν και κάποια είδη μπορούν να διδαχθούν πώς να προσανατολίζονται μέσα σε απλούς λαβυρίνθους, και άλλες έχει αποδειχθεί ότι διαθέτουν μακροχρόνια μνήμη.
Παρουσιάζουν δυσκολίες ως κατοικίδια
Οι χελώνες μπορεί να μοιάζουν με τα ιδανικά πρώτα κατοικίδια για τα παιδιά, ή για ενήλικες που δεν έχουν πολλή ενέργεια, αλλά υπάρχουν πολλά πράγματα που πρέπει να σκεφτεί κανείς πριν αποφασίσει να ζήσει μαζί με μια χελώνα. Αρχικά, μπορεί να ζήσουν πάρα πολλά χρόνια, επομένως αποτελούν μακροχρόνια δέσμευση. Επιπλέον, χρειάζονται ιδιαίτερη (και συχνά ακριβή) φροντίδα, ως προς το κλουβί, την τροφή τους, και τις ιδιαίτερες ανάγκες τους για φως. Τέλος, είναι φορείς σαλμονέλας, που μπορεί να απειλήσει ακόμα και τη ζωή σας αν την κολλήσετε. Οι περισσότεροι οικολόγοι και ειδικοί συμφωνούν ότι οι χελώνες ανήκουν στη φύση, και όχι στην αυλή ή στο μπαλκόνι σας. πηγή: topetmou.gr
