Του Bharat Thakur*
Η μεγάλη επιτυχία που γνώρισε η Παγκόσμια Ημέρα Γιόγκα τα τελευταία χρόνια σε ολόκληρο τον πλανήτη δείχνει ξεκάθαρα ότι η Ινδία κατάφερε να διατηρήσει την αρχαία παράδοση για τις μελλοντικές γενιές
Στην Ινδία, παραδοσιακά, οποιαδήποτε δραστηριότητα ή εκδήλωση, είτε πρόκειται για ομιλία, προσευχή, είτε για γεύμα, τελειώνει με το «Om shanthih shanthih shanthih», που σημαίνει «ειρήνη σε όλους». Αυτή η ευχή συνοψίζει το όραμα και τη διαρκή συνεισφορά του ινδικού πολιτισμού στον κόσμο, όχι μόνο σήμερα, αλλά πολύ πριν την καταγεγραμμένη Ιστορία. Αν υπήρξε ποτέ μια ολοκληρωμένη επιστήμη που έχει χαράξει μια πορεία για κάθε άνθρωπο, μηδενός εξαιρουμένου, ώστε να κατακτήσει αυτές τις αρετές, τότε αυτή η επιστήμη είναι η γιόγκα. Το Yoga Sutra of Patanjali, ένα από τα απόλυτα κείμενα για τη γιόγκα, ξεκινά με μια βαθιά δήλωση οράματος, «yogah chitta vritti nirodhaha. tada drushtuh svaroope awasthanam» (“η γιόγκα είναι η διαδικασία με τη βοήθεια της οποίας σταματάμε τις τροποποιήσεις του ανθρώπινου νου. Τότε ο μάντης εγκαθίσταται στη φυσική του κατάσταση”).
Αν αξιολογούσε κανείς ποια θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά της Ινδίας, του αρχαιότερου ζωντανού πολιτισμού στον κόσμο, στην ανθρωπότητα, μπορεί να υποστηριχθεί ότι είναι ο θεσμός του guru-shishya, δηλαδή της παράδοσης αφεντικού-μαθητή. Από την αρχαιότερη γραφή στη γη, τη Rig Veda, στα αρχαία ινδικά βιβλία Upanishads για τη γιόγκα, την τάντρα, την αγιουρβέδα (παραδοσιακή ολιστική ιατρική), την αστρονομία, την τριγωνομετρία, την αρχιτεκτονική, το νόμο, τη λογική, την αλχημεία, τη μεταλλουργία, τις τέχνες – ο ρόλος των φωτισμένων γκουρού χαίρει σεβασμού και κράτησε περισσότερο από όλα τα άλλα επιτεύγματα, σταθμούς, ρόλους και σχέσεις στη ζωή.
Η φιλοσοφία της γιόγκα δεν μεταδίδεται μέσα από βιβλία. Μεταλαμπαδεύεται από έναν φωτισμένο δάσκαλο, τον γκουρού, σε έναν άξιο μαθητή που πέτυχε τον στόχο. Έτσι, στην Ινδία είχαμε πάντα γιόγκι που ενσαρκώνουν τις διδασκαλίες της γιόγκα και είναι χάρη σ’ αυτούς που το ρεύμα της αρχαίας αυτής σοφίας παραμένει σχετικό μέχρι σήμερα. Συνοψίζοντας τι έχουν συνεισφέρει τα αρχαία κείμενα της Ινδίας στον σημερινό κόσμο, είναι που είπαν ότι ένα καθαρό, συνειδητοποιημένο, πεφωτισμένο σώμα,-μυαλό-ψυχή είναι η καλύτερη συμβολή στην παγκόσμια ειρήνη. Και αυτό είναι το όραμα της γιόγκα – να διαφωτίσει την ανθρωπότητα. Αυτή η μέθοδος ήταν πάντα ορθολογική. Η γιόγκα δεν απαιτεί να πιστέψεις ή να εγκαταλείψεις την πίστη σου, αλλά να πειραματιστείς και να ανακαλύψεις μόνος σου. Είναι η επιστήμη της αυτοπραγμάτωσης, του να γίνεις ο καλύτερος που μπορείς.
Μία από τις πολλές διαφορετικές προσεγγίσεις της γιόγκα και η δημοφιλέστερη στη σύγχρονη εποχή είναι η Ashtanga ή “η προσέγγιση των οκτώ άκρων” όπως παρουσιάζεται στη Yoga Sutra. Αυτά τα οκτώ άκρα είναι τα yama (πειθαρχία), niyama (καθήκον), asana (στάση), pranayama (ρύθμιση της δύναμης της ζωής), pratyahaara (κυριαρχία του αισθητηριακού συστήματος. dharana (μοναδική οξύτητα), dhyaana (διαλογισμός) και samadhi (ύπαρξη). Αυτή την παρουσίαση της γιόγκα απευθύνεται στο φυσικό μας σώμα, την ψυχή καθώς και στην ίδια μας την ύπαρξη. Η γιόγκα μπορεί, επομένως, να περιγραφεί ως το σχέδιο και ένας λεπτομερής οδικός χάρτης για τη μεταστοιχείωση κάθε ανθρώπου σε Βούδα, ή πεφωτισμένο, και τη μετατροπή της κοινωνίας σε ένα ειρηνικό, ζωηρό και χαρούμενο σύνολο.
Με την καθιέρωση της 21ης Ιουνίου ως Παγκόσμιας Ημέρας Γιόγκα από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2015, μετά από ενέργειες του Ινδού πρωθυπουργού Narendra Modi, η γιόγκα έχει πλέον εισέλθει στη λαϊκή συνείδηση ολόκληρης της ανθρωπότητας, με την Ημέρα να μην αναγνωρίζεται απλώς αλλά να γιορτάζεται από τους ανθρώπους κάθε χώρας, οι οποίοι ανήκουν σε διαφορετικές εθνικότητες, θρησκείες και προσανατολισμούς. Αυτό κατέστη δυνατό επειδή ο Πρωθυπουργός Modi, ασκητής της γιόγκα ο ίδιος , κατανοεί ότι η αρχαία αυτή φιλοσοφία μπορεί να μετατρέψει κάθε άνθρωπο σε άτομο χαρούμενο, αισιόδοξο και ειρηνικό, συνεπώς μπορεί να μεταμορφώσει την ίδια την παγκόσμια τάξη. Η γιόγκα βελτιώνει ένα άτομο και καλύτερα άτομα θα σχηματίσουν μια καλύτερη κοινωνία, χώρα και εν τέλει ολόκληρο τον κόσμο.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες και ιδιαίτερα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, η γιόγκα έχει γίνει μια πύλη μέσω της οποίας ο ευρύτερος κόσμος έχει συνδεθεί με την πραγματική και διαχρονική απήχηση της Ινδίας, την ήπια ισχύ της. Ο λόγος για τον οποίο η Ινδία κάποτε αντιπροσώπευε το 25% του παγκόσμιου ΑΕΠ και ήταν η πρωτεύουσα της γνώσης του κόσμου, οφειλόταν στις ισχυρές και οραματικές πολιτισμικές αξίες της που βρίσκονται ενσωματωμένες στην κληρονομιά της γιόγκα. Η αυξανόμενη παγκόσμια δημοτικότητα της γιόγκα και της Παγκόσμιας Ημέρας της μπορεί να βοηθήσει να πετύχουμε ξανά το ίδιο.
Σε μια εποχή που ο κόσμος κοιτάζει πώς να χειριστεί τα μεγάλα άλματα της τεχνολογίας, πώς να προχωρήσει στο επόμενο επίπεδο εξέλιξης χωρίς να είναι ευάλωτος σε συγκρούσεις, χωρίς να χρειάζεται να πληρώσει το τίμημα της φτώχειας, της αρρώστιας και του αποκλεισμού, η γιόγκα αποδεικνύεται ένα εξαιρετικό εργαλείο για τη σφυρηλάτηση και την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ ηγετών που την εκτιμούν, ανθρώπων που την ασκούν και επομένως, μεταξύ όλων των μετόχων της παγκόσμιας κοινότητας. Η ημέρα αφιερωμένη στη γιόγκα βοήθησε την Ινδία να διατηρήσει αυτό το ρεύμα ευεξίας που είναι σχετικό με την τρέχουσα αλλά και τις μελλοντικές γενιές της ανθρωπότητας.
* Ο Bharat Thakur είναι ο ιδρυτής της Artistic Yoga, ενός νέου στυλ γιόγκα που αποτελεί συνδυασμό της αρχαίας γνώσης της γιόγκα με την αθλητική ιατρική. Ένας διεθνούς φήμης γκουρού της γιόγκα, ο Thakur ασκεί και διδάσκει Artistic Yoga
