Η Ινδία βρίσκεται στο επίκεντρο μιας επικίνδυνης ενεργειακής εξίσωσης, παγιδευμένη ανάμεσα σε έναν ιστορικό σύμμαχο-τη Ρωσία-και έναν πιεστικό στρατηγικό εταίρο -τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όλα ξεκίνησαν τον Αύγουστο, όταν η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε δασμούς 50% σε ινδικά προϊόντα, επικαλούμενη ως αιτία τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Αμερικανός πρόεδρος ισχυρίστηκε ότι ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι είχε «δεσμευθεί» να τερματίσει αυτές τις αγορές «σε σύντομο χρονικό διάστημα».
Το Νέο Δελχί έσπευσε να διαψεύσει οποιαδήποτε τέτοια δέσμευση, ενώ η Μόσχα, μέσω του πρέσβη της Ντένις Αλίποφ, υπενθύμισε ότι το ρωσικό πετρέλαιο είναι «εξαιρετικά ωφέλιμο για την ινδική οικονομία και για την ευημερία του ινδικού λαού».
Η εξάρτηση από τη Μόσχα
Το 2024, η Ινδία –ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο– αγόρασε 87 εκατομμύρια τόνους ρωσικού αργού, αξίας 52,7 δισ. δολαρίων. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί στο 37% του συνολικού ενεργειακού της λογαριασμού. Η στροφή αυτή επιταχύνθηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, όταν οι δυτικές κυρώσεις ανάγκασαν τη Μόσχα να προσφέρει το πετρέλαιό της με γενναίες εκπτώσεις – περίπου 10–14% κάτω από τις διεθνείς τιμές. Για την Ινδία, αυτό μεταφράστηκε σε εξοικονόμηση σχεδόν 5 δισ. δολαρίων ετησίως.
Η μεταβολή του ενεργειακού μείγματος
Πριν από το 2022, η ινδική αγορά στηριζόταν κυρίως στο Ιράκ, τη Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και, σε μικρότερο βαθμό, τις ΗΠΑ και τη Νιγηρία. Οι εισαγωγές από το Ιράν και τη Βενεζουέλα, που άλλοτε κάλυπταν το 17% των αναγκών της χώρας, μηδενίστηκαν λόγω αμερικανικών κυρώσεων.
Έτσι, όταν εμφανίστηκαν οι ρωσικές εκπτώσεις, η Ινδία απλώς βρήκε το επόμενο «παράθυρο ευκαιρίας». Το αποτέλεσμα ήταν μια αναδιάταξη στην αγορά: οι παραδοσιακοί προμηθευτές κράτησαν τους όγκους τους, αλλά άλλες χώρες —όπως οι ΗΠΑ, το Μεξικό και η Βραζιλία— είδαν τις εξαγωγές τους προς το Νέο Δελχί να μειώνονται δραματικά.
Η γεωοικονομική εξίσωση
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι το ρωσικό πετρέλαιο δεν είναι απλώς θέμα κόστους, αλλά και τεχνολογικής συμβατότητας. Οι περισσότερες ινδικές διυλιστικές μονάδες είναι ρυθμισμένες για βαρύτερους τύπους αργού, όπως το ρωσικό Urals, και όχι για τα ελαφριά σχιστολιθικά πετρέλαια των ΗΠΑ.
Η αλλαγή προμηθευτή θα απαιτούσε ακριβές προσαρμογές και θα μείωνε την παραγωγή ντίζελ και καυσίμων αεροπορίας. «Για το Νέο Δελχί, το δίλημμα είναι σκληρό: ή συνεχίζει με τη Ρωσία και ρισκάρει νέες αμερικανικές κυρώσεις, ή στρέφεται αλλού με τίμημα αυξημένες τιμές καυσίμων στο εσωτερικό», σχολιάζει ο πρώην Ινδός αξιωματούχος Άτζεϊ Σριβάσταβα.
Το πολιτικό τίμημα
Η Ουάσινγκτον αυξάνει την πίεση, με την εμπορική συμφωνία ΗΠΑ–Ινδίας να παραμένει «στον πάγο». Στο μεταξύ, η Ινδία συνεχίζει να προβάλλει την αρχή της «στρατηγικής αυτονομίας», υποστηρίζοντας πως οι ενεργειακές της επιλογές υπαγορεύονται αποκλειστικά από τις ανάγκες του Ινδού καταναλωτή.
Όμως η σύγκρουση ανάμεσα στην ενεργειακή πραγματικότητα και τη γεωπολιτική πίεση είναι αναπόφευκτη. Και καθώς οι ΗΠΑ σκληραίνουν τη στάση τους, το ερώτημα δεν είναι μόνο αν η Ινδία μπορεί να ζήσει χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο — αλλά πόσο κοστίζει τελικά η ανεξαρτησία της. Πηγή: sigmalive
