Της Αγγέλας Κωμοδρόμου
Με ικανοποιητικούς ρυθμούς κινείται η διαδικασία αποκρατικοποίησης του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, παρά τις αλλαγές που έφερε σε διεθνές επίπεδο η πανδημία. «Είμαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων, κάτι στο οποίο αναμένεται να συμβάλλει και η πολιτική σταθερότητα», τονίζει σε συνέντευξή της στο Ευρωκέρδος, η Αντιπρόεδρος Διοικητικού Συμβουλίου του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου, Φωτεινή Τσιρίδου.
Σύμφωνα με την κα. Τσιρίδου, η είσοδος ενός εγνωσμένου κύρους και αξίας στρατηγικού συνεργάτη θα προσφέρει πολλά στο ΧΑΚ, με βάση την κατάσταση και τα δεδομένα που επικρατούν στην εγχώρια και διεθνή επενδυτική αγορά.
Την ίδια ώρα, ωστόσο, τονίζει πως υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης και η πολιτεία πρέπει να αγκαλιάσει περισσότερο τον χρηματιστηριακό θεσμό και να διευκολύνει την είσοδο νέων εταιρειών.
Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η ολοκλήρωση της αποκρατικοποίησης (ιδιωτικοποίηση) του ΧΑΚ έτσι ώστε να του δοθούν τα αναγκαία εφόδια για να αποτελέσει και πάλι ένα ισχυρό χαρτί της οικονομίας –ειδικότερα- μετά και το ισχυρό σοκ που προκάλεσε η πανδημία;
Αυτόν τον μήνα συμπληρώνεται ακριβώς ένας χρόνος από τη στιγμή που το Υπουργικό Συμβούλιο αποφάσισε να δρομολογήσει την υλοποίηση του Στρατηγικού Σχεδιασμού του Χρηματιστηρίου Αξιών Κύπρου με σκοπό την εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή. Βρισκόμαστε στο στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών που λάβαμε από εμπειρογνώμονες και συμβούλους και το επόμενο διάστημα σειρά παίρνει η απόφαση για τον προσφοροδότη και η σχετική διαδικασία ανάθεσης του έργου. Στη συνέχεια, ο συνεργάτης αυτός θα πρέπει να επιληφθεί της διαδικασίας αποκρατικοποίησης εντός 14 μηνών ώστε να φτάσουμε στο στάδιο της εξεύρεσης της βέλτιστης λύσης όσον αφορά τον στρατηγικό επενδυτή, μέσα στο 2022.
Πρόκειται για μια διαδικασία που κινείται με ικανοποιητικούς ρυθμούς παρά τις αλλαγές που έφερε σε διεθνές επίπεδο η πανδημία. Είμαστε εντός χρονοδιαγραμμάτων, κάτι στο οποίο αναμένεται να συμβάλλει και η πολιτική σταθερότητα. Είμαστε αισιόδοξοι ότι σύντομα θα υπάρχουν εξελίξεις που θα μας επιτρέπουν να πούμε περισσότερα. Για την ώρα μπορώ να σας πω ότι το ενδιαφέρον που υπάρχει από πλευράς εμπειρογνωμόνων είναι ιδιαίτερα θετικό, με τις πέντε αιτήσεις να είναι σε πολύ υψηλό επίπεδο.
Εάν δεν καταστεί εφικτή η αποκρατικοποίηση τι μέλλει γενέσθαι;
Η αποκρατικοποίηση έχει μόνο οφέλη για την κυπριακή οικονομία και κατ’ επέκταση την κοινωνία. Η είσοδος ενός εγνωσμένου κύρους και αξίας στρατηγικού συνεργάτη θα προσφέρει πολλά στο ΧΑΚ, με βάση την κατάσταση και τα δεδομένα που επικρατούν στην εγχώρια και διεθνή επενδυτική αγορά.
Είμαι σίγουρη ότι η κυπριακή χρηματαγορά σύντομα θα βρεθεί σε εύφορα εδάφη, εκεί που πρέπει να είναι με βάση τις δυνατότητές μας. Εργαζόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση μέσα από μια άρτια και καλά σχεδιασμένη διαδικασία και είμαι αισιόδοξη ότι η αποκρατικοποίηση, όχι μόνο θα γίνει, αλλά θα αποτελεί και καλό παράδειγμα διαδικασίας.
Γι’ αυτό που πρέπει να είναι σίγουροι οι επενδυτές είναι ότι η στρατηγική μας κατεύθυνση προς την αποκρατικοποίηση δεν σταματά την προσπάθεια του ΧΑΚ να αναπτύξει διαρκείς και στοχευμένες δράσεις και πρωτοβουλίες, προς βελτίωση της υφιστάμενης κατάστασης.
Το ΧΑΚ βρίσκεται ένα βήμα πριν την υλοποίηση συμφωνίας με το ελβετικό Χρηματιστήριο SIX
Όπως καταδεικνύουν οι οικονομικοί δείκτες ο κορωνοϊός «μεταδόθηκε» και στην χρηματιστηριακή αγορά. Ποια προβλήματα κλήθηκε να αντιμετωπίσει το ΧΑΚ;
Όπως είναι φυσικό και συμβαίνει σχεδόν σε όλο τον κόσμο, η εγχώρια χρηματαγορά χαρακτηρίζεται από μια μειωμένη ρευστότητα που οφείλεται στις επιπτώσεις της πανδημίας και των περιοριστικών μέτρων, τα οποία με τη σειρά τους επηρεάζουν τις επενδυτικές κινήσεις. Επίσης, δεν είναι κρυφό ότι η χρηματιστηριακή αγορά της Κύπρου έχει επηρεαστεί από εταιρικά, οικονομικά και τραπεζικά προβλήματα του παρελθόντος. Όλα αυτά δημιουργούν ένα περιβάλλον που απέχει από το ιδανικό, για νέες εισόδους στο χρηματιστήριο. Αυτόν τον γρίφο είναι που προσπαθούμε να λύσουμε μέσα από συγκεκριμένες κινήσεις που έχουμε κάνει και θεωρούμε ότι η αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ θα δώσει μια άλλη ώθηση στον συγκεκριμένο πυλώνα.
Στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι, παρόλες τις δυσκολίες που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τη χρονιά που πέρασε, καταφέραμε να βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την υλοποίηση συμφωνίας με το ελβετικό Χρηματιστήριο SIX, έναν από τους μεγαλύτερους και κορυφαίους χρηματιστηριακούς ομίλους, το οποίο θα μας δώσει την ευκαιρία να εισάξουμε και στο ΧΑΚ με παράλληλη εισαγωγή (dual listing) κυπριακά ομόλογα αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ που μέχρι σήμερα εκδίδονται και είναι εισηγμένα στο εξωτερικό.
Η κεφαλαιαγορά της Κύπρου πρέπει και μπορεί να λειτουργήσει με έναν διαφορετικό τρόπο για το καλό των επιχειρήσεων, της κοινωνίας και της ίδιας της χώρας, γενικότερα.
Η αποκρατικοποίηση έχει μόνο οφέλη για την κυπριακή οικονομία και κατ’ επέκταση την κοινωνία
Παρακολουθήσαμε όλοι την μεγάλη φυγή των εταιρειών από το ΧΑΚ. Πως θα πειστούν οι εταιρείες να επιστρέψουν; Ποιες ενέργειες γίνονται;
Κατά καιρούς έχουμε καταθέσει προτάσεις που θα καταστήσουν πιο ελκυστική την προοπτική επιστροφής ή νέας εισόδου στο ΧΑΚ. Ακόμη και σήμερα, εξακολουθούμε να είμαστε σε επαφές με θεσμικούς φορείς και εξετάζουμε πιθανές επιλογές. Οι φορολογικές ελαφρύνσεις είναι μια από αυτές. Η τιμολογιακή πολιτική του ΧΑΚ και οι επιμέρους διαδικασίες του είναι μια άλλη. Τα κίνητρα που ίσχυαν στο παρελθόν για τους επενδυτές πρέπει, επίσης, να επανεξεταστούν. Όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες θα έχουμε ξανά road shows και ενημερώσεις για την προώθηση του Χρηματιστηρίου.
Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Για να τα καταφέρουμε χρειάζεται:
– Πολιτική σταθερότητα και ωριμότητα.
– Η πολιτεία να αγκαλιάσει περισσότερο τον χρηματιστηριακό θεσμό και να διευκολύνει την είσοδο νέων εταιρειών.
– Οι επιχειρήσεις να αντιληφθούν ότι δεν είναι βιώσιμο να βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στον τραπεζικό δανεισμό.
– Να μην επαναληφθούν λάθη και παραλείψεις του παρελθόντος, κυρίως όσον αφορά τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια.
Σε ποιο βαθμό έχει επιτευχθεί η προσέλκυση/εξασφάλιση νέων κεφαλαίων;
Η προσέλκυση νέων επενδύσεων -και ειδικά των ξένων- είναι από τις πρώτες μας προτεραιότητες. Το ΧΑΚ πήρε την πρωτοβουλία να ενισχύσει και να προβάλλει περεταίρω τους υγιείς προσανατολισμούς της οικονομίας και των επενδύσεων για να μπορέσουμε να μπούμε σύντομα σε αναπτυξιακή τροχιά, μετά την πανδημία.
Η προσέλκυση νέων κεφαλαίων είναι ακόμη ένα σοβαρό ζητούμενο και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. Σε αυτό το πλαίσιο κινείται και η σχετική επιτροπή που έχει καταρτιστεί και σε εύλογο χρονικό διάστημα θα υπάρχουν έτοιμες εισηγήσεις που θα κατατεθούν στην κυβέρνηση.
Πρέπει να πούμε, όμως, ότι παρατηρείται ενδιαφέρον για την εισαγωγή νέων εταιρειών, τόσο για την εισαγωγή του μετοχικού κεφαλαίου τους, όσο και για την εισαγωγή εταιρικών ομολόγων τους.
Οι εταιρείες μεγάλων αναπτύξεων και ακινήτων που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην οικονομία του τόπου παραμένουν εκτός ΧΑΚ. Θα τις δούμε να περνούν την πόρτα του κυπριακού χρηματιστηρίου;
Είναι σημαντικό να διευρυνθεί το προσφερόμενο πακέτο του ΧΑΚ και αυτό μπορεί να γίνει με την εισαγωγή νέων εταιρειών αξιόλογου μεγέθους, ικανοποιητικής κερδοφορίας και μερισματικής απόδοσης. Όπως γνωρίζετε, σήμερα το ΧΑΚ προσφέρει ένα μεγάλο εύρος αγορών, προϊόντων και υπηρεσιών και εξυπηρετεί αρκετές στρατηγικές επιλογές. Ο εχθρός του καλού, όμως, είναι το καλύτερο. Σίγουρα θέλουμε τις εταιρίες που έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην κυπριακή οικονομία να μπουν στο ΧΑΚ.
Το νέο κανονιστικό πλαίσιο του ΧΑΚ, η διαφάνεια και η εναρμόνιση του με τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, είναι πιστεύετε ένα ισχυρό όπλο στην περεταίρω ανάπτυξη του;
Ο ουσιαστικός στόχος της προσπάθειας της αποκρατικοποίησης είναι να μπορέσει να αναζωογονηθεί η χρηματιστηριακή αγορά της Κύπρου και να αναβαθμιστεί ο ρόλος της. Μέσα από τη διαφάνεια που εξασφαλίζεται από το νέο κανονιστικό πλαίσιο και την ακόμη μεγαλύτερη εναρμόνιση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα θα δημιουργηθεί ένα εργαλείο άντλησης νέων κεφαλαίων και διοχέτευσης ρευστότητας στις πιο παραγωγικές επενδύσεις της χώρας. Το ΧΑΚ μπορεί και πρέπει να λειτουργεί ως ένας επαρκής διαφανής μηχανισμός οικονομικής και επενδυτικής ανάπτυξης.
Με βάση την εμπειρία σας από την ιδιωτικοποίηση του λιμανιού της Λεμεσού και τώρα από την αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ πιστεύετε ότι είναι ενδεδειγμένο αυτό το μοντέλο;
Έζησα από πολύ κοντά το project της εμπορικοποίησης των δραστηριοτήτων του λιμανιού της Λεμεσού ως μέλος του ΔΣ της Αρχής Λιμένων και είδα στην πράξη πόσο πολύπλοκο είναι ένα έργο το οποίο για πολλούς φαντάζει μια συνηθισμένη διαδικασία. Το ίδιο ισχύει και τώρα με το Χρηματιστήριο. Πιστεύω ότι αυτό που πάντοτε έχει σημασία και πρέπει να οδηγεί τις αποφάσεις μας είναι το συμφέρον της οικονομίας και της κοινωνίας – αυτά τα δύο πάνε μαζί. Το νέο μοντέλο ανάπτυξης πρέπει να στηρίζεται στη βιωσιμότητα και στην πολλαπλασιαστική δυναμική που έχουν οι αποφάσεις μας, είτε πρόκειται για την αύξηση του ανταγωνισμού του Δημοσίου, είτε για project ιδιωτικοποιήσεων, είτε για συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα.
Η εμπορικοποίηση του λιμανιού της Λεμεσού έδειξε στην πράξη ότι η Κύπρος μπορεί να οραματιστεί και να πραγματοποιήσει εμβληματικά έργα και μεταρρυθμίσεις. Η ουσιαστική αναβάθμιση της Αρχής Λιμένων καθίσταται μονόδρομος, ενώ η μεταφορά της έδρας της στη Λεμεσό θα έδινε μεγάλη δυναμική. Η Κύπρος μπορεί να αναδειχθεί ως πρωταγωνιστικός επενδυτικός πόλος στην ευρύτερη περιοχή, κάτι που θα αυξήσει αφενός τη γεωπολιτική στρατηγική της ισχύ, και αφετέρου να καθιερωθούν τα λιμάνια μας ως σημαντικά κέντρα εξυπηρέτησης του θαλάσσιου εμπορίου στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Πώς βοηθά την ανάπτυξη της οικονομίας η αναβάθμιση δημοσίων οργανισμών, όπως αυτή της Αρχής Λιμένων στην οποία αναφερθήκατε;
Η Ομάδα Παραγωγής Πολιτικής του ΔΗΣΥ για τους Δημόσιους Οργανισμούς, στην οποία έχω την τιμή να είμαι Συντονίστρια, κινείται ήδη στην κατεύθυνση σύνταξης προτάσεων που θα οδηγήσουν στην ουσιαστική αναβάθμιση των οργανισμών του ευρύτερου δημόσιου τομέα. Ένα συνεκτικό και καλά σχεδιασμένο πλάνο καταρτίζεται και θα αποτελέσει βάση για τους οργανισμούς, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του καθενός, ώστε να παρουσιαστεί και να εφαρμοστεί σύντομα. Οι προτάσεις μας θα είναι κοστολογημένες και εμπεριστατωμένες.
Οργανισμοί που σέβονται τους φορολογούμενους πολίτες και τους εργοδότες, υπηρετούν το δημόσιο συμφέρον και πολλαπλασιάζουν τις πιθανότητες επιτυχίας μιας επένδυσης είναι οι οργανισμοί που θέλουμε να έχουμε στην Κύπρο. Αυτοί θα αποτελέσουν πόλο έλξης για νέες επενδύσεις, αφού θα έχει μειωθεί η γραφειοκρατία, θα έχει περιοριστεί η αναξιοκρατία και η αδιαφάνεια και όσοι συναναστρέφονται μαζί τους θα βιώνουν μια θετική εμπειρία κι όχι μια αναγκαστική ταλαιπωρία. Δημόσιο συμφέρον δεν συνεπάγεται κρατικό συμφέρον. Δημόσια πολιτική δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη κρατική πολιτική. Μελετούμε τα βέλτιστα μοντέλα που εφαρμόζονται ανά τον κόσμο και σύντομα θα δούμε μερικά από αυτά και στη χώρα μας.
Πηγή: Έντυπο Περιοδικό Ευρωκέρδος