Γυναίκες και COVID-19: σοβαρές επιπτώσεις της πανδημίας δείχνει το Ευρωβαρόμετρο
Τι απασχολεί τις Ελληνίδες και τις Κύπριες;
|
Το 77% των γυναικών στην ΕΕ πιστεύει ότι η πανδημία COVID-19 έχει οδηγήσει σε αύξηση της σωματικής και ψυχολογικής βίας κατά των γυναικών στη χώρα τους – από 47% στην Ουγγαρία μέχρι 93% στην Ελλάδα. Στην Κύπρο, το ποσοστό φτάνει το 83%. |
| Με αφορμή την σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας που γιορτάζεται στις 8 Μαρτίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να διεξαχθεί ειδική έρευνα για πρώτη φορά μόνο μεταξύ των γυναικών της Ευρώπης, προκειμένου να διαπιστωθούν οι επιπτώσεις της πανδημίας σε διάφορους τομείς της ζωής τους.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν τον σημαντικό αντίκτυπο της πανδημίας, τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο, καθώς και τη σοβαρή αύξηση στα περιστατικά βίας κατά των γυναικών. Βία Τρεις στις τέσσερις γυναίκες (77%) στην ΕΕ πιστεύουν ότι η πανδημία COVID-19 έχει οδηγήσει σε αύξηση της σωματικής και ψυχολογικής βίας κατά των γυναικών. Σε 25 από τις 27 χώρες της ΕΕ (εκτός δηλαδή από τη Φινλανδία και την Ουγγαρία), το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 50%, με τα ποσοστά να φτάνουν το 93% στην Ελλάδα και το 83% στην Κύπρο. Ξεκάθαρη είναι και η εικόνα όσον αφορά τα μέτρα που θεωρούν οι ερωτηθείσες ότι πρέπει να ληφθούν, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η βία κατά των γυναικών: να γίνει πιο εύκολο να καταγγέλλονται, μεταξύ άλλων και στην αστυνομία, περιστατικά βίας εις βάρος γυναικών (58%), να δοθούν περισσότερες δυνατότητες στις γυναίκες να ζητούν βοήθεια, όπως για παράδειγμα μέσω τηλεφωνικών γραμμών υποστήριξης (40%), να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση και η κατάρτιση της αστυνομίας και των δικαστικών αρχών για το θέμα (40%) και να ενισχυθεί η οικονομική ανεξαρτησία των γυναικών (38%).
Οικονομικές συνέπειες Το 38% των γυναικών σε επίπεδο ΕΕ δηλώνει ότι η πανδημία είχε αρνητικό αντίκτυπο στο προσωπικό τους εισόδημα. Τα ποσοστά κυμαίνονται από 18% στη Δανία μέχρι 57% στην Κύπρο και 60% στην Ελλάδα. Το 44% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα αναφέρουν επίσης ότι η πανδημία COVID-19 είχε αρνητικό αντίκτυπο στην ισορροπία μεταξύ της επαγγελματικής και της προσωπικής τους ζωής. Αυτό ισχύει για πάνω από τις μισές γυναίκες στην Κύπρο (68%) και την Ελλάδα (59%), που καταλαμβάνουν τις δύο ψηλότερες θέσεις στη λίστα, ενώ ακολουθούν η Μάλτα (58%), το Λουξεμβούργο (56%), η Ιταλία (52%), η Πορτογαλία (52%) και η Ουγγαρία (51%). Επιπλέον, το 22% των γυναικών σκέφτονται ή έχουν αποφασίσει ήδη να μειώσουν μόνιμα τον χρόνο που αφιερώνουν σε αμειβόμενη εργασία. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το 31% των ερωτηθεισών γυναικών στην Ελλάδα και το 34% στην Κύπρο θεωρούν ότι εξ αιτίας της πανδημίας εξαρτώνται περισσότερο οικονομικά από τους συντρόφους τους, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος εντοπίζεται στο 19%. Ψυχική υγεία Από την αρχή της πανδημίας, τα συχνότερα συναισθήματα που νιώθουν οι γυναίκες είναι ότι ανησυχούν ή ότι τους λείπουν οι φίλοι και οι συγγενείς τους (44%), ότι έχουν άγχος και στρες (37%) και ότι ανησυχούν γενικώς για το μέλλον τους (33%). Οι Ελληνίδες ταυτίζονται με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο στις δύο πρώτες θέσεις, αν και με ελαφρώς υψηλότερα ποσοστά – στο 62% η ανησυχία ή τους λείπουν οι φίλοι και οι συγγενείς τους και στο 59% η αίσθηση άγχους και στρες. Στην τρίτη θέση ωστόσο, οι μισές Ελληνίδες ερωτηθείσες τοποθετούν την αίσθηση του εγκλωβισμού ή περιορισμού στο σπίτι (54%) διαφοροποιώντας τα αποτελέσματα της Ελλάδας από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (30%). Με αντίστροφη σειρά για τις δύο πρώτες θέσεις, τα συχνότερα συναισθήματα που νιώθουν οι γυναίκες στην Κύπρο είναι το άγχος και το στρες (61%) και η ανησυχία ή τους λείπουν οι φίλοι και οι συγγενείς τους (60%), Στην τρίτη θέση οι Κύπριες ταυτίζονται με τις Ελληνίδες, με το 49% των Κυπρίων ερωτηθεισών να κατατάσσουν εκεί την αίσθηση του εγκλωβισμού ή περιορισμού στο σπίτι. Υπάρχει μια σταθερή άποψη μεταξύ των γυναικών ότι τα μέτρα που πάρθηκαν κατά της πανδημίας είχαν σημαντικό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία, κατά 41% σε όλη την Ευρώπη, αισθητά περισσότερο στην Ελλάδα, κατά 58% και στην Κύπρο, κατά 54%. Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι κάποιες ομάδες του πληθυσμού επλήγησαν περισσότερο από άλλες, ανάλογα με το είδος των μέτρων που επιβλήθηκαν: περίπου οι μισές γυναίκες με παιδιά κάτω των 15 ετών δηλώνουν ότι το κλείσιμο των σχολείων και των παιδικών σταθμών είχε σοβαρό αντίκτυπο στην ψυχική τους υγεία. Τι μπορούν να περιμένουν οι γυναίκες από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο; Οι γυναίκες στην ΕΕ θεωρούν ότι, στο πλαίσιο αυτό, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να αντιμετωπίσει κατά προτεραιότητα: την εμπορία ανθρώπων και τη σεξουαλική εκμετάλλευση γυναικών και παιδιών (47% στην ΕΕ, 57% στην Κύπρο και 60% στη Ελλάδα), την ψυχολογική και σωματική βία κατά των γυναικών (47% στην ΕΕ, 54% στην Κύπρο και 60% στη Ελλάδα ), το μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών και τις επιπτώσεις του στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών (41%), τις μεγαλύτερες δυσκολίες των γυναικών να ισορροπήσουν την προσωπική με την επαγγελματική τους ζωή (31% στην ΕΕ), καθώς και την προστασία των γυναικών και των κοριτσιών που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες (30% στην ΕΕ). Η πέμπτη αυτή προτεραιότητα καταλαμβάνει την τρίτη θέση στην Ελλάδα όπου η ερωτηθείσες έκριναν ότι η προστασία των γυναικών και των κοριτσιών που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες είναι σημαντικότερη του μισθολογικού χάσματος, ποσοστά 40% και 33% αντίστοιχα. Οι Κύπριες ταυτίζονται με την τρίτη προτεραιότητα σε επίπεδο ΕΕ, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ γυναικών και ανδρών και τις επιπτώσεις του στην επαγγελματική εξέλιξη των γυναικών, αν και με ελαφρώς υψηλότερο ποσοστό (50%). Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola, αναφερόμενη στα αποτελέσματα της έρευνας, δήλωσε: «Οι γυναίκες είναι αυτές που πλήττονται περισσότερο από την πανδημία COVID-19, ψυχολογικά και οικονομικά. Αυτό πρέπει να σταματήσει. Το Κοινοβούλιο δρα για να αλλάξει την κατάσταση.» Ο πρόεδρος της επιτροπής Δικαιωμάτων των Γυναικών RobertBiedroń (Σοσιαλιστές, Πολωνία) είπε: «Τα αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου επιβεβαιώνουν αυτό που ξέραμε ήδη: η πανδημία έχει επηρεάσει τις γυναίκες και τα κορίτσια σε δυσανάλογο βαθμό και με ποικίλους τρόπους, από την αύξηση της έμφυλης βίας μέχρι την αύξηση των βαρών της οικιακής και οικογενειακής φροντίδας, και από τις οικονομικές επιπτώσεις σε τομείς που απασχολούν κυρίως γυναίκες, μέχρι τις επισφαλείς συμβάσεις εργασίας. Οι κρίσεις ωστόσο παρουσιάζουν και ευκαιρίες, εν προκειμένω τη δυνατότητα να χτίσουμε καλύτερα στο πλαίσιο της ανοικοδόμησης. Η ανάκαμψη θα πρέπει να έχει τις γυναίκες στο επίκεντρο των λύσεων, τις οποίες προωθούμε και εμείς μέσα από το έργο μας.» Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου 2022, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ζήτησε να διεξαχθεί μια ειδική έρευνα στην οποία θα συμμετείχαν αποκλειστικά γυναίκες από την ΕΕ. Στόχος ήταν να καταγραφούν οι απόψεις των γυναικών από όλες τις γενιές, όλες τις χώρες και όλα τα κοινωνικά στρώματα την περίοδο της πανδημίας. Η έρευνα του Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου διενεργήθηκε από την εταιρεία IPSOS μεταξύ 25/1 και 3/2/2022 και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και περιέλαβε συνολικά 26.741 συνεντεύξεις. Στην Κύπρο συμμετείχαν 531 άτομα μέσω διαδικτυακής συνέντευξης, ενώ στην Ελλάδα συμμετείχαν 1058. Τα «ποσοστά σε επίπεδο ΕΕ» που αναφέρονται έχουν σταθμιστεί με βάση τον πληθυσμό κάθε χώρας.
|
