Της Αγγέλας Κωμοδρόμου
Δεν είναι μόνο οι τάσεις της μόδας ή της τεχνολογίας, τάσεις υπάρχουν και στη δημοσιογραφία, και είναι αυτές τις τάσεις που πρέπει να λάβουν υπόψη οι εκδότες περιοδικών και εφημερίδων ώστε να δουν τα έντυπα τους να επιβιώνουν στον «πόλεμο» με τα ηλεκτρονικά μέσα. Στο ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει συνύπαρξη και των δύο; H απάντηση είναι ΝΑΙ!
Τα έντυπα μέσα δεν πεθαίνουν, θα πεθάνουν μόνο όταν παραμείνουν στις παραδοσιακές φόρμες που γνωρίζουμε σήμερα. H καινοτομία και η κατανόηση για το πώς το κοινό «καταναλώνει» πλέον τις ειδήσεις είναι το κλειδί για το μέλλον τους. Ο εκσυγχρονισμός και η προσαρμογή στα νέα δεδομένα σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δημοσιογραφικού δυναμικού τους και την επιχειρηματική φαντασία αποτελούν όπως φαίνεται σανίδα σωτηρίας.
Με αυτές τις τάσεις (trends) καταπιάστηκε μεταξύ άλλων το 20ο European Publishing Congress.
Ο θεσμός του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου Εφημερίδων που διεξάγεται εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες στη Βιέννη, μετονομάστηκε σε Ευρωπαϊκό Συνέδριο Εκδόσεων. Πρόκειται για το μεγαλύτερο συνέδριο εκδόσεων της Ευρώπης (εφημερίδες, περιοδικά και ψηφιακά μέσα) στο οποίο συμμετέχουν κάθε χρόνο 500 επαγγελματίες των Μέσων Ενημέρωσης, αρχισυντάκτες και bloggers και όπου παρουσιάζονται και συζητούνται κάθε χρόνο οι νέες στρατηγικές, οι καινοτομίες, οι τάσεις και τα σχέδια νέων μέσων. Πραγματοποιήθηκε ακριβώς πριν την έναρξη της πανδημίας.
Το συνέδριο υποστήριξε η Japan Tobacco International (JTI) για 14η συνεχή χρονιά (συνεχώς από το 2006), παρουσιάζοντας και δίνοντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να ενημερωθούν και να συζητήσουν για θέματα που αφορούν τόσο τον κλάδο όσο και την ίδια την εταιρεία, για παράδειγμα το παράνομο εμπόριο προϊόντων καπνού, η απαγόρευση των εμπορικών σημάτων κ.ά..
Eφημερίδες του μέλλοντος
Όπως λέχθηκε κατά τις εργασίες του συνεδρίου υπάρχουν διάφορα σενάρια για την εφημερίδα του μέλλοντος. Μερικοί λένε ότι θα έπρεπε να είναι δωρεάν, ταμπλόιντ ή ακόμα και μικρότερες σε μέγεθος Α4. Το πιο σημαντικό όμως είναι πως θα πρέπει να έχουν χρώμα και να ξεφύγουν από το μαυρόασπρο, να φιλοξενούν μικρότερα κείμενα και περισσότερες εικόνες, αναλύσεις, απόψεις και να έχουν λιγότερα νέα. Επί της ουσίας όποιος πετύχει να σχεδιάσει και να προβάλει με ιδιαίτερα ξεχωριστό τρόπο τα θέματά του, έχει κερδίσει το παιχνίδι.
Ψηφιακός μετασχηματισμός
Το συνέδριο ασχολήθηκε επίσης και με τον ψηφιακό σχηματισμό και την σημαντικότητα του ως προς την αναζήτηση νέων ευκαιριών για σκοπούς ανάπτυξης. Αναφέρθηκε πως όσες επιχειρήσεις ή πολίτες δεν ακολουθήσουν την αλλαγή, θα μείνουν εκτός εποχής. Κατά συνέπεια, ο ψηφιακός μετασχηματισμός δεν είναι θέμα επιλογής. Είναι θέμα επιβίωσης και, σε δεύτερο χρόνο, ανάπτυξης.
Fake News
Στα πλαίσια του συνεδρίου μεγάλη ήταν και η συζήτηση που διεξήχθη για τα Fake News. Ο όρος fake news (ψευδείς ειδήσεις) είναι νεολογισμός που δημιουργήθηκε για να προσδιορίζονται οι κατασκευασμένες ειδήσεις. Αυτές που δεν έχουν βάση, αλλά παρουσιάζονται ως γεγονότα.
Όπως τονίστηκε oι νέες τεχνολογίες, ιδίως οι ψηφιακές, έχουν διευρύνει , μέσω του διαδικτυακού περιβάλλοντος, την ικανότητά της παραπληροφόρησης και των fake news να υπονομεύουν τη δημοκρατία και την κοινωνία. Δεδομένου ότι η εμπιστοσύνη στο διαδίκτυο είναι εύκολο να διαρραγεί, αλλά δύσκολο να αποκατασταθεί, ο δημοσιογραφικός κόσμος πρέπει να συνεργαστεί στο θέμα αυτό.
Yπογραμμίστηκε πως οι διαδικτυακές πλατφόρμες μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην προσπάθεια καταπολέμησης των fake news, αλλά και υποστήριξης της ποιοτικής δημοσιογραφίας, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί ένα πολυφωνικό, ποικιλόμορφο και βιώσιμο περιβάλλον στα μέσα ενημέρωσης.
Βιωσιμότητα και επιχειρηματικότητα
Πέραν από υποστηρικτής η εταιρεία JTI συμμετείχε στο συνέδριο με δικό της περίπτερο, όπου μέσω μιας έκθεσης φωτογραφίας ανέδειξε θέματα αειφορίας, όπως η κλιματική αλλαγή, η ρύπανση, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλα.
Η JTI τον Μάιο κάθε έτους, εκδίδει μια Έκθεση Αειφορίας (από το 2013) σύμφωνα με τα πρότυπα της Παγκόσμιας Πρωτοβουλίας Αναφοράς (Global Reporting Initiative – GRI), το ευρύτερα αποδεκτό πλαίσιο αναφοράς για την αειφορία. Η έκθεση υπογραμμίζει τα επιτεύγματά, τις προκλήσεις και την πορεία της εταιρείας σε τομείς όπως τα προϊόντα με μειωμένο κίνδυνο, το περιβάλλον, τα ανθρώπινα δικαιώματα, το παράνομο εμπόριο καπνού και άλλα.
Η επίδειξη υπεύθυνων και βιώσιμων επιχειρηματικών πρακτικών είναι κρίσιμης σημασίας για την JTI. Γι’ αυτό το λόγο συνεργάζεται με τους προμηθευτές για να διασφαλιστεί ότι αναγνωρίζουν και προστατεύουν τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, παρέχουν ασφαλείς χώρους εργασίας και λειτουργούν χωρίς τη χρήση παιδικής εργασίας.
Επίσης η JTI έχει πιστοποιηθεί ως «Top Employer», δηλαδή κορυφαίος εργοδότης, σε 53 χώρες και 58 οργανισμούς για το 2019.
Δεσμεύεται ακόμη να κατανοεί και να μειώνει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της. Ακολουθούν ορισμένα στοιχεία και αριθμοί που καλύπτουν την περίοδο 2009-2018:
– 10% μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, περισσότερη ενέργεια απ’ ότι παράγει μια τυπική ανεμογεννήτρια σε 9.000 ημέρες
– μείωση κατά 17% των εκπομπών CO2, που ισοδυναμεί με πτήση 45 φορές το γύρο του κόσμου χωρίς διακοπή
– μείωση κατά 6% στη χρήση νερού, αρκετή για να γεμίσει 60 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων
– μείωση κατά 25% των παραγόμενων αποβλήτων, που ισοδυναμεί με το βάρος 121 γαλάζιων φαλαινών
– Το ποσοστό ανανεώσιμης ηλεκτρικής ενέργειας που χρησιμοποιείται έχει δεκαπλασιαστεί, από 3% σε 30%, αρκετό για να τροφοδοτήσει τον Πύργο του Άιφελ για σχεδόν 13 χρόνια. Ένα παράδειγμα είναι οι Φιλιππίνες, όπου εγκαταστάθηκε το μεγαλύτερο ηλιακό σύστημα ιδιοκατανάλωσης σε στέγες στη Νοτιοανατολική Ασία, με 17.040 ηλιακούς συλλέκτες. Είναι επίσης, η πρώτη εταιρεία καπνού στον κόσμο που χρησιμοποιεί την άμεση παραγωγή ηλιακού ατμού και της απονεμήθηκε το Βραβείο Περιβαλλοντικής Διαχείρισης από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Ιορδανίας και την Παγκόσμια Τράπεζα (για το εργοστάσιό μας στην Ιορδανία).
Παράλληλα το πρόγραμμά ARISE της εταιρείας για την καταπολέμηση της παιδικής εργασίας, στοχεύει στον τερματισμό της παιδικής εργασίας σε κοινότητες από τις οποίες η JTI προμηθεύεται φύλλα καπνού.
Τέλος να σημειωθεί πως ο ενδιαφέρον για το European Publishing Congress αυξάνεται χρόνο με το χρόνο, καθώς πρόκειται για το μεγαλύτερο εκδοτικό συνέδριο της Ευρώπης, στο οποίο δίνουν το παρών επαγγελματίες των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, αρχισυντάκτες και bloggers.
