Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ειδικής έρευνας που πραγματοποίησε η Στατιστική Υπηρεσία για τον καταρτισμό στοιχείων για την επιστημονική έρευνα και την πειραματική ανάπτυξη, οι συνολικές δαπάνες για ερευνητικές δραστηριότητες στην Κύπρο κατά το 2020 υπολογίζονται σε €184,8 εκ. και αντιστοιχούν σε 0,85% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, σε σύγκριση με €164,4 εκ. ή 0,71% του Α. Εγχ. Π. το 2019.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 1: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ ΩΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΟΥ ΑΕΠ, 2020
Παρά τη μεγάλη αύξηση του 12,4% που παρατηρήθηκε στις ερευνητικές δαπάνες το 2020 σε σχέση με το 2019, το μερίδιο του Α. Εγχ. Π. της Κύπρου που αναλογεί στις δραστηριότητες Ε&Α εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα συγκριτικά με άλλες χώρες (Διάγραμμα 1). Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το ποσοστό αυτό στα Κράτη Μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ανέρχεται σε 2,32% κατά μέσο όρο (κυμαίνεται από 0,47% στη Ρουμανία, 0,66% στη Μάλτα και 0,71% στη Λετονία, σε 3,22% στην Αυστρία, 3,38% στο Βέλγιο και 3,49% στη Σουηδία).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Κύπρος διαθέτει έναν από τους ψηλότερους μέσους ετήσιους ρυθμούς αύξησης στις ερευνητικές δαπάνες, που ανέρχεται σε 10,7% για την περίοδο 2000 – 2020, έναντι 4,0% της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη αντίστοιχη περίοδο.
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 2: ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ, 2008-2020
Κατά τομέα δραστηριότητας, ο τομέας των επιχειρήσεων παρουσίασε το 2020 ερευνητικές δαπάνες ύψους €81,9 εκ. ή 44,3% του συνόλου, η τριτοβάθμια εκπαίδευση €66,6 εκ. ή 36,1%, τα ιδιωτικά ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα €24,9 εκ. ή 13,5% και το δημόσιο €11,4 εκ. ή 6,1%, σε σύγκριση με μερίδια 43,0%, 38,3%, 11,3% και 7,4% αντίστοιχα το 2019 (Διάγραμμα 2).
Στον τομέα των επιχειρήσεων, ο τομέας της ενημέρωσης και επικοινωνίας αποτέλεσε τον κύριο φορέα ερευνητικής δραστηριότητας με δαπάνες ύψους €47,0 εκ., ενώ σημαντική ήταν και η συνεισφορά της μεταποιητικής βιομηχανίας (και ιδιαίτερα των κλάδων παραγωγής βασικών φαρμακευτικών προϊόντων και σκευασμάτων και κατασκευής ηλεκτρονικών υπολογιστών, ηλεκτρονικών και οπτικών προϊόντων και ηλεκτρολογικού εξοπλισμού) με €26,0 εκ.
Από πόρους του δημοσίου χρηματοδοτήθηκε το 2020 το 23,0% της ερευνητικής δραστηριότητας (€42,5 εκ.), σε σύγκριση με €36,8 εκ. ή 22,4% το 2019, ενώ €23,0 εκ. προήλθαν από τον προϋπολογισμό των δημόσιων πανεπιστημίων και €38,9 εκ. από πηγές του εξωτερικού (περιλαμβανομένων κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης). Ποσό €80,3 εκ. ή 43,5% του συνόλου προήλθε από τον ιδιωτικό τομέα (Διάγραμμα 3).
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ 3: ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ ΚΑΤΑ ΠΗΓΗ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ, 2020
Το μεγαλύτερο μέρος των ερευνητικών δαπανών επικεντρώθηκε στις θετικές επιστήμες (€82,2 εκ.), ενώ οι επιστήμες μηχανικού απορρόφησαν €60,0 εκ., οι κοινωνικές επιστήμες €19,0 εκ., οι ιατρικές επιστήμες €9,6 εκ., οι αγροτικές επιστήμες €7,4 εκ. και οι ανθρωπιστικές επιστήμες €6,5 εκ.
Ο αριθμός των ατόμων που απασχολήθηκαν σε ερευνητικές δραστηριότητες κατά το 2020 ανήλθε σε 4.196, σε σύγκριση με 4.082 το 2019. Σε όρους ισοδύναμου πλήρους απασχόλησης, ο αριθμός αυτός υπολογίζεται σε 2.231 άτομα, εκ των οποίων τα 877 ή 39,3% ήταν γυναίκες. Ποσοστό 32,7% του ερευνητικού δυναμικού κατείχε διδακτορικό τίτλο.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Κάλυψη Στοιχείων και Περίοδος Αναφοράς
Τα στοιχεία καλύπτουν όλες τις ερευνητικές δραστηριότητες στις ελεγχόμενες από το κράτος περιοχές της Κύπρου και αφορούν το εκάστοτε ημερολογιακό έτος.
Συλλογή Στοιχείων
Το ερωτηματολόγιο που χρησιμοποιείται για κάθε τομέα δραστηριότητας είναι όμοιο ως προς τη δομή και το περιεχόμενο, με μικρές μόνο διαφοροποιήσεις ώστε να αντικατοπτρίζονται οι ιδιαιτερότητες του κάθε τομέα. Η συλλογή μπορεί να θεωρηθεί απογραφική από άποψη ερευνητικής δαπάνης και δυναμικού.
Μεθοδολογία
Η συλλογή των στοιχείων διενεργείται σύμφωνα με τις πρόνοιες του Εκτελεστικού Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 995/2012 της Επιτροπής για τον καθορισμό λεπτομερών κανόνων εφαρμογής της απόφασης αριθ. 1608/2003/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την παραγωγή και την ανάπτυξη κοινοτικών στατιστικών για την επιστήμη και την τεχνολογία. Βασίζεται στους ορισμούς, τις έννοιες και τη μεθοδολογία του «Εγχειριδίου του Frascati» του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, που αποτελεί το διεθνές πρότυπο για τη διενέργεια ερευνών στον τομέα αυτό και χρησιμοποιείται και από τη Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Eurostat).
Ορισμοί
Επιστημονική έρευνα και πειραματική ανάπτυξη: είναι η δημιουργική εργασία που αναλαμβάνεται με συστηματικό τρόπο, με σκοπό να συμβάλει στην αύξηση του αποθέματος των γνώσεων (περιλαμβάνονται η γνώση για τον άνθρωπο, τον πολιτισμό και την κοινωνία) και στη χρήση αυτού του αποθέματος στην επινόηση νέων εφαρμογών.
Ερευνητικές δαπάνες: αποτελούν το σύνολο των δαπανών (τρεχουσών και κεφαλαίου) που διατίθενται για έρευνα στο εσωτερικό μιας ερευνητικής μονάδας ή τομέα της οικονομίας, ανεξάρτητα από την πηγή προέλευσής τους. Περιλαμβάνονται επίσης οι δαπάνες που γίνονται εκτός της ερευνητικής μονάδας ή του τομέα για υποστήριξη της ερευνητικής δραστηριότητας.
Ερευνητικό δυναμικό: θεωρούνται όλα τα πρόσωπα που συμβάλλουν άμεσα στην πραγματοποίηση του ερευνητικού έργου, καθώς επίσης και όσοι προσφέρουν διάφορες υπηρεσίες όπως διοικητικό και γραμματειακό προσωπικό. Το ερευνητικό προσωπικό διαιρείται σε ερευνητές, τεχνικούς και προσωπικό υποστήριξης.
Ισοδύναμο Πλήρους Απασχόλησης: εκφράζει το συνολικό χρόνο που αφιερώνει ένα άτομο στην έρευνα κατά τη διάρκεια ενός έτους. Μονάδα μέτρησης είναι το ανθρωποέτος που εκφράζει την πλήρη απασχόληση στην έρευνα ενός ατόμου για ένα έτος.
Δημόσιος τομέας: περιλαμβάνει (α) όλα τα τμήματα, υπηρεσίες και άλλα σώματα που παρέχουν, χωρίς όμως να πωλούν, υπηρεσίες στο κοινό (εκτός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) οι οποίες δεν μπορούν διαφορετικά να προσφερθούν ικανοποιητικά και οικονομικά και συμβάλλουν στη διοίκηση του κράτους και στη διαμόρφωση της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, (β) τα ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που ελέγχονται και χρηματοδοτούνται από την κυβέρνηση. Οι επιχειρήσεις του δημοσίου περιλαμβάνονται στον τομέα των επιχειρήσεων.
Τομέας επιχειρήσεων: περιλαμβάνει (α) όλες τις εταιρείες, οργανισμούς και ιδρύματα, των οποίων η κύρια δραστηριότητα είναι η παραγωγή προϊόντων ή υπηρεσιών (εκτός της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης) και η διάθεσή τους προς πώληση στο κοινό, (β) τα ιδιωτικά ιδρύματα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που τις εξυπηρετούν.
Τομέας τριτοβάθμιας εκπαίδευσης: περιλαμβάνει όλα τα πανεπιστήμια, κολλέγια και λοιπά ιδρύματα μεταλυκειακής εκπαίδευσης, ανεξάρτητα από την πηγή χρηματοδότησής τους ή τη νομική τους υπόσταση. Περιλαμβάνονται επίσης όλα τα ερευνητικά ινστιτούτα, πειραματικοί σταθμοί και κλινικές που λειτουργούν υπό τον άμεσο έλεγχο ή διοικούνται από ή συνδέονται με ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Ιδιωτικός τομέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα: περιλαμβάνει (α) τα ιδιωτικά μη κερδοσκοπικά ιδρύματα που εξυπηρετούν τα νοικοκυριά (δηλαδή το κοινό) και προσφέρουν μη εμπορεύσιμες υπηρεσίες, (β) ιδιώτες ή νοικοκυριά.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Πύλη Στατιστικής Υπηρεσίας, υπόθεμα Έρευνα και Ανάπτυξη
Προκαθορισμένοι Πίνακες (Excel)
Πληροφοριακό Γράφημα (Infographic)
