Δύο κρίσιμες προκλήσεις για την κοινωνία αναδεικνύει η 4 η Παγκύπρια Έρευνα για τις καπνικές συνήθειες, που πραγματοποιήθηκε από τη MARC για λογαριασμό της Philip Morris Cyprus: το παράνομο εμπόριο καπνικών προϊόντων και η πρόσβαση ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης.
Τα ευρήματα της έρευνας, που διεξήχθη το διάστημα 9–15 Οκτωβρίου 2025 σε 800 νοικοκυριά, αναδεικνύουν την ανάγκη για συντονισμένη δράση της Πολιτείας, των αρμόδιων Αρχών και του ιδιωτικού τομέα, ώστε να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά οι σύγχρονες προκλήσεις γύρω από το κάπνισμα.
Οι απαντήσεις των πολιτών όπως φαίνεται και πιο κάτω τονίζουν την ανάγκη για πιο αυστηρούς ελέγχους και διασφάλιση της προστασίας των νέων και της κοινωνίας συνολικά, μέσα από συνεχή ενημέρωση και ευαισθητοποίηση.
Συγκεκριμένα, σχεδόν 7 στους 10 (65,5%) ερωτηθέντες πιστεύουν ότι δεν ασκείται αποτελεσματικός έλεγχος για την καταπολέμηση της παράνομης εισαγωγής τσιγάρων ή εναλλακτικών καπνικών προϊόντων από τα κατεχόμενα. Εξίσου σημαντικό, είναι το γεγονός ότι σχεδόν 9 στους 10 ερωτηθέντες (89,9%) εκτιμούν ότι πιθανή αύξηση της φορολογίας στα καπνικά προϊόντα θα οδηγούσε σε αύξηση των αγορών από τα κατεχόμενα.
Σύμφωνα με την έρευνα, 3 στους 10 Κύπριους, (32%) εξακολουθούν να καπνίζουν. Ένα πολύ σημαντικό ποσοστό των καπνιστών, (76,6%) δηλώνει ότι δεν έχει επαρκή πληροφόρηση για τα εναλλακτικά, του καπνίσματος τσιγάρου, προϊόντα. Η ανάγκη για τεκμηριωμένη ενημέρωση εξακολουθεί να αποτελεί το κεντρικό ζητούμενο, καθώς 8 στους 10, (84%) θεωρούν ότι η επιστήμη και η τεχνολογία θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην επιλογή του σωστού εναλλακτικού προϊόντος. Την ίδια στιγμή, 6 στους 10 ερωτηθέντες, (63%) πιστεύουν ότι τα προϊόντα καπνού και νικοτίνης θα πρέπει να φορολογούνται ανάλογα με τον βαθμό βλαπτικότητάς τους, υποδεικνύοντας την ανάγκη για μια πιο ορθολογική και δίκαιη προσέγγιση πολιτικής υγείας.
Η προστασία των ανηλίκων παραμένει προτεραιότητα
Το ζήτημα της πρόσβασης των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης αναδεικνύεται και φέτος ως ένα από τα πιο ανησυχητικά ευρήματα της έρευνας. Σχεδόν το σύνολο των ερωτηθέντων (96,8%) θεωρούν το πρόβλημα πολύ έως αρκετά σοβαρό, ενώ το 93,1% πιστεύει ότι η αγορά και η προμήθεια προϊόντων καπνού και νικοτίνης από ανήλικους είναι εύκολη.
Ως προς την προσπάθεια αποτροπής πρόσβασης των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης, επισημαίνεται ο ρόλος της οικογένειας και των γονιών (80%), αλλά και ο σημαντικός ρόλος που πρέπει να διαδραματίσουν στην ενημέρωση, πρόληψη και εκπαίδευση, τόσο τα σχολεία, το κράτος/Υπουργείο Υγείας, όσο και τα σημεία πώλησης, (37,7%, 34,4% και 34,2% αντίστοιχα).
Ταυτόχρονα ένα 89.6% ή σχεδόν 9 στους 10 ερωτηθέντες θεωρούν ότι οι καπνοβιομηχανίες θα πρέπει να συνεργασθούν με την πολιτεία για να αναπτύξουν και να υιοθετήσουν ένα αυστηρότερο πλαίσιο στους ελέγχους για την πρόσβαση των ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης.
Τέλος, ένα συντριπτικό ποσοστό 8 στους 10, (75,2%) υπογραμμίζει ότι προτεραιότητα της Πολιτείας θα πρέπει να είναι η εντατικοποίηση των ελέγχων και η ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου, ώστε να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά η πρόσβαση και κατανάλωση προϊόντων καπνού και νικοτίνης από ανήλικους.
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της 4ης Παγκύπριας Έρευνας για τις Καπνικές Συνήθειες, ο κ. Γρηγόρης Καμπέρης, Γενικός Διευθυντής της Philip Morris Cyprus, ανέφερε: «Η φετινή έρευνα αναδεικνύει ξεκάθαρα ότι η κυπριακή κοινωνία βρίσκεται σε έναν έντονο προβληματισμό. Οι πολίτες ζητούν υπεύθυνη, τεκμηριωμένη ενημέρωση και ταυτόχρονα εκφράζουν ανησυχία για ζητήματα όπως το παράνομο εμπόριο και η πρόσβαση ανηλίκων σε προϊόντα καπνού και νικοτίνης.
Η αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων δεν μπορεί να είναι έργο ενός μόνο φορέα. Απαιτείταισυνεργασία της Πολιτείας, της κοινωνίας και του ιδιωτικού τομέα, μέσα από ένα κοινό πλαίσιουπευθυνότητας, διαφάνειας και σεβασμού προς τον πολίτη. Στόχος μας παραμένει να συμβάλουμε ενεργά στη μείωση του καπνίσματος, προωθώντας την ενημέρωση στη βάση επιστημονικών δεδομένων και την πρόσβαση των ενηλίκων καπνιστών σε καλύτερες εναλλακτικές λύσεις, ώστε η Κύπρος να κάνει σταθερά βήματα προς ένα μέλλον χωρίς καπνό τσιγάρου».
Σχετικά με τη Philip Morris Cyprus: Η Philip Morris Cyprus είναι θυγατρική εταιρεία της Philip Morris International (PMI), κορυφαίας εταιρείας καταναλωτικών αγαθών, με προϊόντα που διατίθενται σε περισσότερες από 170 αγορές και ένα ευρύτατο ανθρώπινο δυναμικό άνω των 83,000 εργαζομένων. Η PMI ηγείται ενός μετασχηματισμού στη βιομηχανία καπνικών προϊόντων για τη δημιουργία ενός μέλλοντος χωρίς καπνό τσιγάρου και, τελικά, την αντικατάσταση των τσιγάρων με καλύτερα και επιστημονικά τεκμηριωμένα εναλλακτικά προϊόντα προς όφελος των ενηλίκων καπνιστών, οι οποίοι υπό άλλες συνθήκες θα συνέχιζαν να καπνίζουν τσιγάρα. Η Ρhilip Morris Cyprus ιδρύθηκε το 2021 στην Κύπρο για την υποστήριξη της εμπορικής διανομής των προϊόντων της PMI στη χώρα. Όραμα της εταιρείας είναι η Κύπρος να περιθωριοποιήσει τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος βάζοντας το τσιγάρο εκεί που του ανήκει, στα μουσεία.
