Παγκόσμια Ημέρα Βουνού: Βιώσιμος Ορεινός Τουρισμός
Από το 2003 καθιερώθηκε από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, η 11η Δεκεμβρίου ως η Διεθνής Ημέρα Βουνού, με στόχο την παγκόσμια ευαισθητοποίηση για τη σπουδαιότητα, την αξία και την προστασία των ορεινών περιοχών.
Τα βουνά διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρυθμιστικό ρόλο στα τοπικά κλίματα, στην ποιότητα του αέρα, στον υδρολογικό κύκλο, ενώ η βλάστησή τους προστατεύει τα εδάφη από τη διάβρωση. Οι ορεινές περιοχές ανάλογα με την τοπογραφία τους, το υψόμετρο και το γεωλογικό τους υπόβαθρο φιλοξενούν μοναδικά οικοσυστήματα ανά το παγκόσμιο, τα οποία διαμορφώνουν ειδικές συνθήκες για ανάπτυξη πολλών και διαφορετικών ενδημικών ειδών φυτών και ζώων. Επιπρόσθετα, τα μοναδικά φυσικά τοπία που φιλοξενούν προσθέτουν μία ξεχωριστή αισθητική αξία, που καθιστούν τα βουνά κέντρα αναψυχής και εναλλακτικού τουρισμού, με διάφορα οικονομικά οφέλη κυρίως για τους κατοίκους των ορεινών περιοχών, αφού προσφέρουν πληθώρα δραστηριοτήτων για τους φυσιολάτρες και όσους αναζητούν την περιπέτεια. Η ορειβασία, η αναρρίχηση, η πεζοπορία, η ποδηλασία βουνού, η ιππασία, η ορνιθοπαρατήρηση, είναι μερικές μόνο από τις δραστηριότητες που προσφέρονται στις ορεινές περιοχές.
Ωστόσο, τα ορεινά οικοσυστήματα σήμερα απειλούνται περισσότερο από ποτέ κυρίως από την κλιματική αλλαγή λόγω των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου από την αλόγιστη ανθρώπινη δραστηριότητα, αλλά και από την ανθρώπινη παρέμβαση και υπερεκμετάλλευση σε αυτά.
Το Τρόοδος, συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο σημαντικούς ορεινούς βιότοπους χλωρίδας της Ευρώπης λόγω της παρουσίας πολυάριθμων ενδημικών και σπάνιων φυτών.
Βασικοί οικολογικοί παράγοντες είναι το γεωλογικό υπόστρωμα, η τοπογραφία, οι υψομετρικές διαφορές και η παρατεταμένη απομόνωση από γειτονικούς ορεινούς όγκους.
Στο κέντρο της οροσειράς του Τροόδους υπάρχει το Εθνικό Δασικό Πάρκο (ΕΔΠ) Τροόδους το οποίο είναι το μεγαλύτερο της Κύπρου. Είναι περιοχή Natura 2000 και έχει έκταση 93 km2 (1% του νησιού). Στο ΕΔΠ Τροόδους απαντώνται 13 τύποι οικοτόπων, από τους οποίους οι πιο χαρακτηριστικοί είναι τα Δάση μαύρης πεύκης (Pinus nigra subsp. palassiana), τα δάση με αόρατο του Τροόδους (Juniperus foetidissima) τα σερπεντινόφιλα λιβάδια της Κύπρου και οι τυρφώνες του Τροόδους. Στο ΕΔΠ Τροόδους, απαντά επίσης, ο μεγαλύτερος αριθμός ιθαγενών και ενδημικών φυτών από κάθε άλλη περιοχή της Κύπρου και είναι μια από τις 13 περιοχές με μεγάλο ποσοστό βιοποικιλότητας φυτών στη Μεσόγειο. Σημαντική είναι και η πανίδα της περιοχής του ΕΔΠ Τροόδους με μεγάλο αριθμό ειδών ανάμεσα στα οποία και πολλά ενδημικά.
Το Γεωπάρκο Τροόδους, του οποίου το Κέντρο Επισκεπτών βρίσκεται μέσα στο Μεταλλείο Αμιάντου σε μία απόσταση 500 μέτρων από το Βοτανικό Κήπο, έχει δημιουργήσει αριθμό γεώτοπων για την προβολή της γεωλογικής και μεταλλευτικής κληρονομιάς της περιοχής, οι οποίοι σε συνδυασμό με τα οικολογικά, αρχαιολογικά, ιστορικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της περιοχής, καθιστούν το Τρόοδος ένα μοναδικό μνημείο της παγκόσμιας κληρονομιάς της Γης.
Τα διάσπαρτα μονοπάτια της φύσης, εκδρομικοί και κατασκηνωτικοί χώροι, σημεία θέασης και άλλα, προσφέρουν ένα εναλλακτικό πεδίο τουριστικής ανάπτυξης που τα τελευταία χρόνια καταγράφει αυξητική τάση.
Ο βιώσιμος τουρισμός μπορεί να συμβάλει στη διατήρησης της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, στην προώθηση τοπικών χειροτεχνιών και προϊόντων υψηλής αξίας, στην συνέχιση πολλών παραδοσιακών πρακτικών, όπως τα τοπικά φεστιβάλ, καθώς και στη δημιουργία πρόσθετων και εναλλακτικών επιλογών διαβίωσης αντιστρέφοντας το ρεύμα της απερήμωσης των ορεινών περιοχών.
Η περιοχή του Τροόδους διαχρονικά έχει αποτελέσει πηγή ζωής γεμάτη ιστορία και παραδόσεις με σημαντική συνεισφορά στη μεταλλευτική και πολιτιστική ανάπτυξη του τόπου. Αποτελεί χρέος να διαφυλάξουμε αυτή τη σπάνια βιοποικιλότητα και μοναδική γεωλογική και μεταλλευτική κληρονομιά του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Τροόδους της ΟΥΝΕΣΚΟ και για τις επόμενες γενεές.
Στα πλαίσια των εορτασμών για τη Διεθνή Ημέρα Βουνού, η είσοδος στο Κέντρο Επισκεπτών του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Τροόδους θα είναι δωρεάν για τις 11 και 12 Δεκεμβρίου 2021.
