Η Παγκόσμια Ομοσπονδία για το Διαβήτη (IDF) προβλέπει αύξηση του επιπολασμού του διαβήτη στην Ευρώπη κατά 13% έως το 2045, με 61 εκατομμύρια πάσχοντες. Η Ευρώπη έχει τα υψηφλότερα ποσοστά περιπτώσεων διαβήτη τύπου 1 (T1D) σε παιδιά και εφήβους, ενώ καταβάλει το δεύτερο υψηλότερο κόστος για τον διαβήτη ανά άτομο παγκοσμίως, δαπανώντας 175 δισεκατομμύρια ευρώ το 2021.
Παγκοσμίως, η Ευρώπη καταγράφει τώρα τον υψηλότερο αριθμό παιδιών και εφήβων με T1D, με περίπου 295.000 περιπτώσεις.
Η κ. Grace O’Sullivan, ευρωβουλευτής (Πράσινοι-ΕΚΦΕ), δήλωσε τα εξής: «Η Ιρλανδία, ειδικότερα, έχει πρόβλημα με τον διαβήτη στα παιδιά. Βρισκόμαστε στο κορυφαίο 25% των περιστατικών διαβήτη παγκοσμίως και οι αριθμοί βαίνουν προς τη λάθος κατεύθυνση».
«Οι προσπάθειες έγκαιρου ελέγχου πρέπει να ενταθούν, καθώς τώρα οι περισσότερες διαγνώσεις γίνονται ad hoc και για τα πολύ μικρά παιδιά τα σημάδια μπορεί να είναι δύσκολο να εντοπιστούν», πρόσθεσε η ίδια.
Οι ασθενείς… και οι οικογένειες…
Ο διαβήτης δεν μπορεί πάντα να προληφθεί και δεν προκαλείται πάντα από περιβαλλοντικές επιδράσεις – η γενετική βάση και η αυτοάνοση κατάσταση του οργανισμού μπορεί να είναι οι καθοριστικοί παράγοντες.
Η Joanne Murphy, Καθηγήτρια Περιεκτικής Ηγεσίας Birmingham Business School, Πανεπιστήμιο του Birmingham, δήλωσε στο EURACTIV: «Η κόρη μας διαγνώστηκε όταν ήταν έξι ετών. Από τότε, ο T1D είναι ένας συνεχής και ανεπιθύμητος σύντροφος. Αιωρείται (από πάνω μας), 24 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα. Δεν υπάρχει διάλειμμα, δεν υπάρχουν διακοπές, μόνο η αμείλικτη πραγματικότητα της διαχείρισης της λειτουργίας ενός σωματικού οργάνου – με λίγες πληροφορίες και τρομερές συνέπειες αν κάνεις λάθος».
«Μερικές φορές, εκεί που νομίζεις ότι ξέρεις τι κάνεις, ξεσηκώνεται σαν κοιμώμενος θανάσιμος δράκος. Ας ελπίσουμε ότι κάποια μέρα θα εξαφανιστεί μέσω της απίστευτης δουλειάς των ερευνητών και των ακτιβιστών, αλλά μέχρι τότε συνεχίζουμε, ελπίζοντας ότι μπορούμε να είμαστε ένα βήμα μπροστά».
Νέα έρευνα, καλύτερος έλεγχος
Η Chantal Mathieu, νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Μελέτη του Διαβήτη (EASD), εξήγησε ότι υπάρχουν εργαλεία για τον έλεγχο της παρουσίας αυτοαντισωμάτων κατά του β-κυττάρου -του κυττάρου που παράγει ινσουλίνη- στο αίμα των ανθρώπων με καθόλου επεμβατικές μεθόδους, όπως ένα τρύπημα του δακτύλου. Η παρουσία αυτών των αντισωμάτων δείχνει τα πρώιμα στάδια του T1D και προβλέπει την εξέλιξη στο κλινικό στάδιο της νόσου.
«Σε όλη την Ευρώπη, διεξάγονται εκστρατείες ελέγχου σε συγγενείς πρώτου βαθμού ατόμων με T1D, όπως οι Fr1da και INNODIA», δήλωσε ο Mathieu, «και ακόμη και ο έλεγχος του γενικού πληθυσμού γίνεται τώρα, όπως στο EDENT1FI». Όμως, είπε, χρειάζονται περισσότερα.
Περιέγραψε πώς ορισμένες χώρες, όπως η Ιταλία, έχουν επιβάλει δια νόμου τον έλεγχο για διαβήτη τύπου 1, ενώ πρόσθεσε πως ήρθε η ώρα να ελέγχονται όλοι για T1D σε πρώιμο στάδιο. Με τον τρόπο αυτό, η δυνητικά απειλητική για τη ζωή διαβητική κετοξέωση, κατά την παρουσίαση της κλινικής νόσου, μπορεί να αποφευχθεί στους περισσότερους ασθενείς, πρόσθεσε ο ίδιος.
Στη Γερμανία, το πρόγραμμα Fr1da, το οποίο ξεκίνησε στη Βαυαρία, είναι μια μεγάλης κλίμακας πρωτοβουλία ελέγχου για την έγκαιρη ανίχνευση της T1D στα παιδιά. Η μελέτη Fr1da είναι η πρώτη πληθυσμιακή προσέγγιση για την έγκαιρη διάγνωση της αυτοανοσίας έναντι του διαβήτη τύπου 1 (T1D) στην παιδική ηλικία.
Η μελέτη αποσκοπεί στην παροχή βέλτιστης θεραπείας και στη βελτίωση της κατανόησης της νόσου, με τη συμμετοχή πάνω από 200 παιδιατρικών ιατρείων σε όλη τη Βαυαρία.
Η ΕΕ υποστηρίζει την έρευνα και την εκπαίδευση στον διαβήτη
Αν και οι πολιτικές υγειονομικής περίθαλψης είναι κυρίως αρμοδιότητα των κρατών μελών της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ασχολείται με τον διαβήτη στο πλαίσιο των εργασιών της για τις μη μεταδοτικές ασθένειες (NCDs), υποστηρίζοντας τα κράτη μέλη στην επίτευξη των στόχων του ΟΗΕ και του ΠΟΥ για τις NCDs έως το 2025.
Η ΕΕ υποστηρίζει επίσης την έρευνα πάνω στη συγκεκριμένη πάθηση στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζοντας 2020», με ευρύ πεδίο εφαρμογής που αποσκοπεί στη μετάφραση των νέων γνώσεων σε καινοτόμες εφαρμογές και στην επιτάχυνση της υιοθέτησης σε μεγάλη κλίμακα. Ένα από τα προγράμματα είναι η πρωτοβουλία «Πιο υγιείς μαζί» (2022-2027), η οποία στοχεύσει στη μείωση της επιβάρυνσης από τα μη επικίνδυνα νοσήματα, όπως και ο διαβήτης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) έχει εγκρίνει επίσης ένα σημαντικό ψήφισμα σχετικά με την «πρόληψη, τη διαχείριση και την καλύτερη φροντίδα του διαβήτη στην ΕΕ». Το άρθρο 7 του ψηφίσματος του ΕΚ για την Παγκόσμια Ημέρα Διαβήτη της 23ης Νοεμβρίου 2022 καλεί τα κράτη μέλη «να αναπτύξουν, να εφαρμόσουν και να δρομολογήσουν εθνικά σχέδια και στρατηγικές για τον διαβήτη με βάση κοινά ορόσημα και στόχους, συμπεριλαμβανομένης μιας συνιστώσας μείωσης του κινδύνου και διαλογής/πρώιμης δράσης…».
Επιπλέον, η Πρωτοβουλία για την Καινοτόμο Υγεία (IHI) της ΕΕ, για παράδειγμα, έχει διαθέσει 23 εκατ. ευρώ για το έργο EDENT1F1. Η πρωτοβουλία, που θα ξεκινήσει στα τέλη του 2023, αποσκοπεί στην προώθηση του καθολικού ελέγχου για μη κλινική T1D, ιδίως μεταξύ των παιδιών, σε 12 χώρες.
Διακηρύξεις για τον διαβήτη
Βασιζόμενο σε αυτή την ουσιαστική δομή και επιδιώκοντας να εμπλέξει τους πολιτικούς της Ευρώπης ενόψει της προεκλογικής περιόδου, το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για τον Διαβήτη (EUDF) έχει ξεκινήσει μια προεκλογική δέσμευση με στόχο την άντληση υποστήριξης από τις πολιτικές ομάδες της Ευρώπης.
Η Δέσμευση καλεί τους υποψηφίους να επιδείξουν την υποστήριξή τους προς τα 32 εκατομμύρια άτομα που ζουν με διαβήτη στην ΕΕ και τις οικογένειές τους. Επικεντρώνεται στην έγκαιρη ανίχνευση, τη δίκαιη περίθαλψη, την ενδυνάμωση των ανθρώπων μέσω της εκπαίδευσης, καθώς και την υιοθέτηση της επιστήμης και της τεχνολογίας, και υπογραμμίζει τη δυνητική εξοικονόμηση κόστους ύψους 104 δισεκατομμυρίων ευρώ – εκτιμάται ότι το 75% του κόστους προέρχεται από τις επιπλοκές που μπορούν να αποφευχθούν.
Με τις ευρωεκλογές που έχουν οριστεί για τον Ιούνιο, οι πολιτικές ομάδες της Ευρώπης θα παρουσιάσουν σύντομα τις διακηρύξεις τους, η καθεμία με συγκεκριμένες ατζέντες για την υγεία, το EUDF στοχεύει να επικοινωνήσει τη σημασία του διαβήτη ως κρίσιμου υγειονομικού και οικονομικού ζητήματος.
«Στο μήνυμα»
Η Carine de Beaufort, πρώην πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Παιδιατρικού και Εφηβικού Διαβήτη (ISPAD), δήλωσε ότι οι διακηρύξεις των κομμάτων θα πρέπει να επικεντρωθούν στα παιδιά και την πρόληψη, δήλωσε στο EURACTIV: «Εξακολουθούμε να βλέπουμε μεγάλο αριθμό παιδιών με νεοεμφανιζόμενο διαβήτη, όπου τα πρώιμα σημάδια και συμπτώματα έχουν διαφύγει».
Πρόσθεσε ότι πολλά από τα παιδιά έχουν πράγματι δει γιατρό τις δύο εβδομάδες πριν από τη νοσηλεία και ότι αυτή η σοβαρή έναρξη που εξακολουθούν να βλέπουν οι ειδικοί, έχει μακροχρόνιες επιπτώσεις. «Η πρόληψη μπορεί να είναι δυνατή με ένα προσεκτικά σχεδιασμένο και συνοδευόμενο πρόγραμμα ελέγχου», παρατήρησε η de Beaufort.
Ερωτηθείς από το EURACTIV ποιο θα είναι το μήνυμά του προς τους πολίτες όσον αφορά τη διαχείριση του διαβήτη και την έγκαιρη ανίχνευση, ο ευρωβουλευτής του Renew, Billy Kelleher, δήλωσε τα εξής: «Οι κυβερνήσεις πρέπει να επενδύσουν περισσότερο σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και έγκαιρης ανίχνευσης. Ο διαβήτης είναι κάτι που μπορούμε να μειώσουμε πολύ στην κοινωνία, αν τα σωστά προγράμματα και οι κατάλληλες υποστηρίξεις εφαρμοστούν νωρίς στη ζωή των ανθρώπων».
Η ευρωβουλευτής Grace O’Sullivan δήλωσε ότι τα πολιτικά κόμματα της Ευρώπης πρέπει να κατανοήσουν ότι ο έλεγχος και η ποιότητα της περίθαλψης πρέπει να είναι επείγον και καθολικό. Η ίδια εξήγησε: «…πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις εγγενείς ανισότητες του συστήματος υγείας μας – το οικονομικό σας υπόβαθρο δεν θα πρέπει να καθορίζει την ποιότητα της φροντίδας και του ελέγχου που λαμβάνετε». Πηγή: Euractiv
